Η ανάγνωση είναι μάθηση και άσκηση

Συνέντευξη της Μαρίας Ευσταθιάδη στον ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ

Η πεζογραφία σας, δύσκολη και εσωστρεφής, απευθύνεται κυρίως σ' ένα υποψιασμένο αναγνωστικό κοινό;

«Οχι, δεν το νομίζω. Δεν υπάρχει δύσκολη και εσωστρεφής λογοτεχνία, αν έχεις απέναντί σου ένα κοινό το οποίο διαβάζει. Δεν ξέρω τι πάει να πει εξωστρεφής γραφή. Είναι λάθος δίλημμα. Η καλή πεζογραφία και η καλή λογοτεχνία είναι πέρα από αυτό. Τέτοιου τύπου ερωτήματα θα αφορούσαν ίσως μόνο αυτό που ονομάζουμε παραλογοτεχνία.»

Σήμερα, περισσεύει η παραλογοτεχνία; Κι αν το πιστεύετε, αναφέρεστε στα ερωτογραφήματα που έχουν κατακλύσει την αγορά;

«Δεν εννοώ τα ερωτογραφήματα. Αναφέρομαι κυρίως στο είδος της "λογοτεχνίας" που πάει να κινητοποιήσει και να ερεθίσει τη νοσηρή περιέργεια του κοινού, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αλλωστε έχουμε ερωτογραφήματα που είναι αριστουργήματα».

Οπως;

«Οι "Επικίνδυνες σχέσεις" του Λακλό ή τα έργα του Μαρκήσιου ντε Σαντ».

Η λογοτεχνία που γνωρίζει εμπορική επιτυχία, δεν μπορεί να είναι και καλή λογοτεχνία;

«Βεβαίως και μπορεί. Σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι η καλή λογοτεχνία οφείλει να είναι μη εμπορική. Ωστόσο έχουμε και πολλά παραδείγματα καλής λογοτεχνίας που για διάφορους λόγους είναι περιθωριακή. Αυτό δεν σημαίνει καθόλου ότι περιθωριακή ίσον καλή και εμπορική ίσον κακή».

Επομένως, ποια είναι τα κριτήρια, με τα οποία μπορεί ο αναγνώστης να ξεχωρίσει τα άξια λόγου έργα από τα ανάξια;

«Θα έλεγα ότι μεγάλο βάρος πέφτει στον βιβλιοπώλη και στους ανθρώπους που δουλεύουν στα βιβλιοπωλεία. Αλλά και στις βιβλιοθήκες που στη χώρα μας είναι ανύπαρκτες. Νομίζω ότι η ανάγνωση είναι μάθηση, εξοικείωση και άσκηση. Πάντως, όλοι μας φταίμε υποτιμώντας το αναγνωστικό κοινό. Δεν πιστεύω ότι δεν είναι σε θέση να αφομοιώσει και να απολαύσει την (καλή) λογοτεχνία».