30/6/08

Το φετινό Βραβείο Πρίγκιπας των Αστούριας για τη Λογοτεχνία στην Μάργκαρετ Άτγουντ

ΣΤΗΝ ΚΑΝΑΔΗ μυθιστοριογράφο και ποιήτρια Μάργκαρετ Ατγουντ απονέμει το φετινό Βραβείο Πρίγκιπας των Αστούριας για τη Λογοτεχνία η κριτική επιτροπή του Οβιέδο, στη βόρεια Ισπανία.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η Ατγουντ επελέγη για «το εξαιρετικό λογοτεχνικό της έργο, το οποίο εξερευνά διαφορετικά είδη με οξυδέρκεια και ειρωνεία». Το Ίδρυμα Πρίγκιπας των Αστούριας την επέλεξε φέτος ανάμεσα σε 31 συγγραφείς από ολόκληρο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων ήταν ο Ισπανός Χουάν Γκοϊτισόλο, ο Βρετανός Ίαν ΜακΓιούαν και ο Αλβανός Ισμαήλ Κανταρέ.

[via]

imageΗ Μάργκαρετ Ατγουντ γεννήθηκε το 1939 στην Όταβα και μεγάλωσε στο Βόρειο Κεμπέκ, το Οντάριο και το Τορόντο. Έχει ζήσει σε πολλές πόλεις, όπως η Βοστώνη, το Βανκούβερ, το Έντμοντον, το Μόντρεαλ, το Βερολίνο, το Εδιμβούργο και το Λονδίνο και έχει ταξιδέψει πολύ. Έχει γράψει πάνω από είκοσι βιβλία - μυθιστορήματα, διηγήματα, ποίηση και λογοτεχνική κριτική. Ζει στο Τορόντο με τον συγγραφέα Γκρεμ Γκίμπσον και την κόρη τους Τζες. Τρία βιβλία της ήταν υποψήφια για το βραβείο Booker Prize: "The Handmaid's Tale" το 1986 (Η Πορφυρή Δούλη), "Cat's Eye" το 1989 (Μάτι Γάτας) και "Alias Grace" το 1996 (Το Αλλο Πρόσωπο της Γκρέις)

ΒΙΒΛΙΑ της Margaret Atwood που μπορείτε να βρείτε στη Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς:

  • Η ιστορία της πορφυρής δούλης
  • Η φαγώσιμη γυναίκα
  • Η κλέφτρα κίσσα
  • Η διπλή ζωή της Τζόαν Φόστερ
  • Το άλλο πρόσωπο της Γκρέϊς
  • Πηνελοπιάδα : Ο μύθος της Πηνελόπης και του Οδυσσέα
  • Συνομιλώντας με τους νεκρούς : Ενας συγγραφέας για τη συγγραφή

29/6/08

Χρωματίζει την αμερικανική πεζογραφία με την εμπειρία του μετανάστη

Μια Ινδή κατακτά λογοτεχνικά τις ΗΠΑ.

«Χρωματίζει την αμερικανική πεζογραφία με την εμπειρία του μετανάστη», γράφουν οι κριτικοί για την Τζούμπα Λαχίρι.

image Οταν το βιβλίο της Τζούμπα Λαχίρι «Unaccustomed Earth» έφτασε πρόσφατα στην κορυφή της λίστας μπεστ-σέλερ των «Νιου Γιορκ Τάιμς», το αμερικανικό λογοτεχνικό κατεστημένο πρόσθεσε ακόμα περισσότερα εγκώμια σ’ εκείνα που ήδη είχε συσσωρεύσει για την 40χρονη συγγραφέα από τότε που δημοσίευσε την πρώτη της συλλογή διηγημάτων, το 1999. Το καινούργιο βιβλίο της, έγραψαν οι κριτικοί, αντιπροσωπεύει μια μεγάλη στροφή στον δρόμο της αμερικανικής λογοτεχνίας, η οποία έπαψε πλέον να βρίσκεται υπό την ηγεσία λευκών, γεννημένων στις ΗΠΑ συγγραφέων· η νέα κατεύθυνση των αμερικανικών γραμμάτων έχει τώρα χρωματιστεί από την εμπειρία του μετανάστη.

Μεγαλοπρεπής δήλωση, που γίνεται επιπλέον σε καλή συγκυρία, καθώς αναμένεται η άφιξη ενός προέδρου μικτής φυλετικής καταγωγής. «Η άνοδος της Λαχίρι αποτελεί μέρος μιας αλλαγής φρουράς στην αμερικανική λογοτεχνία», έγραψε το περιοδικό «Τάιμ». Αυτή η νέα φρουρά αποτελείται από «συγγραφείς για τους οποίους η μετανάστευση και η διπλή πολιτιστική ιθαγένεια δεν είναι πρόσκαιρο πολιτικό συμβάν αλλά στάτους κβο». Οι «Νιου Γιορκ Τάιμς» προχώρησαν ακόμα παραπέρα: «Δεν υπάρχουν πολλές εκπλήξεις, μήνας μπαίνει μήνας βγαίνει, στα υψηλά κλιμάκια του καταλόγου μπεστ-σέλερ. Πότε πότε, όμως, πέφτει ένας κομήτης και ισοπεδώνει τα πάντα... ».

Χαμηλών τόνων

Ποια είναι λοιπόν αυτή η σφαγέας γιγάντων; Αποδεικνύεται ότι η Τζούμπα Λαχίρι είναι ένα από τα πιο ανεπιτήδευτα, χαμηλών τόνων μέλη του κύκλου συγγραφέων του Μπρούκλιν, που περιλαμβάνει την Νικόλ Κράους, τον Τζόναθαν Σάφραν Φόερ, τον Τζόναθαν Φράνζεν. Το πρώτο βιβλίο της, η συλλογή διηγημάτων «Interpreter of Maladies» («Διερμηνέας ασθενειών») κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ το 2000. Ακολούθησε το 2003 ένα μυθιστόρημα, «The Namesake», το οποίο γυρίστηκε ταινία από την Ινδή σκηνοθέτρια Μίρα Ναΐρ.

Παντρεμένη με τον Ελληνοαμερικανό δημοσιογράφο Αλβέρτο Βουρβούλια-Μπους, με τον οποίο έχει δύο παιδιά, έχει κερδίσει τον θαυμασμό για την κομψότητα και την πειθαρχία της γραφής της. Δεν διαβάζει τις κριτικές για τα βιβλία της και το βραβείο Πούλιτζερ παραμένει τυλιγμένο σε μιαν άκρη. Οταν γράφει, θέλει να νιώθει ότι η ζωή της είναι το ίδιο απλή όπως όταν ακόμα δεν είχε γίνει γνωστή. «Πρέπει να επιστρέφω σ’ εκείνο τον κόσμο, γιατί εκεί βρίσκω την ελευθερία να γράψω», είπε πρόσφατα. «Αν σταματήσω και σκεφτώ τους θαυμαστές, τις κριτικές ή τις πωλήσεις, πελαγοδρομώ. Είναι σαν να κοιτάζεις στον καθρέφτη όλη μέρα».

Φόβος για τη Νέα Υόρκη

Η συγγραφέας, που οι γονείς της είναι από τη Βεγγάλη, γεννήθηκε στο Λονδίνο πριν η οικογένεια μετακομίσει στην Καλκούτα και κατόπιν στις ΗΠΑ. Μεγάλωσε στο Ρόουντ Αϊλαντ, όπου ο πατέρας της δουλεύει ως βιβλιοθηκάριος. Χρόνια αφότου τέλειωσε το πανεπιστήμιο, απέφευγε να πάει στη Νέα Υόρκη, φοβούμενη ότι η λογοτεχνική σκηνή θα την περισπούσε και δεν θα έγραφε.

Τα διηγήματά της άρεσαν επειδή, μεταξύ άλλων, αντανακλούν τη μεταναστευτική εμπειρία χωρίς εκείνον τον αυτάρεσκο πολυεθνικό φιλελευθερισμό του στυλ «εμείς είμαστε ο κόσμος». Αφηγείται με νηφάλια ακρίβεια τις ιστορίες της, επικεντρωμένες στη ζωή και στις περιπέτειες Ινδών που έχουν εγκατασταθεί στην αμερικανική ήπειρο.

«Και μόνο το να έχεις ανατραφεί από ανθρώπους που δεν ένιωθαν και ακόμα δεν νιώθουν ότι βρίσκονται πλήρως εδώ, ότι είναι τελείως παρόντες – είναι κάτι πολύ έντονο». είπε στο New York Magazine. «Υπάρχει ένα ολόκληρο διαφορετικό σύμπαν μέσα στη ζωή μας. Πάντα ένιωθα έντονη πίεση να είμαι δύο πράγματα, πιστή στον παλιό κόσμο και άνετη στον καινούργιο».

Τσεχοφική αίσθηση

Η Λαχίρι λέει ότι θαυμάζει τον Τολστόι και τον Χάρντι, αλλά η μοναδική επιρροή της είναι ο Ιρλανδός συγγραφέας Ουίλιαμ Τρέβορ: «Οι λέξεις του είναι βάλσαμο, αστόλιστες, ακριβείς. Παλεύω να απορροφήσω τη μετρημένη χάρη των προτάσεών του, τον ήσυχο σπαραγμό του συναισθηματικού περιεχομένου των κειμένων του». Οι κριτικοί ανιχνεύουν μια τσεχοφική αίσθηση μελαγχολίας να διατρέχει τη δουλειά της. Οι μετανάστες ήρωές της δεν νιώθουν άνετα ούτε με την κουλτούρα που άφησαν πίσω τους ούτε με εκείνη στην οποία έχουν έρθει. «Το να είσαι ξένος είναι ένα είδος ισόβιας εγκυμοσύνης – μια αέναη αναμονή, ένα συνεχές φορτίο, ένα μόνιμο αίσθημα ότι είσαι αταίριαστος».

Οπως γράφτηκε σε μια κριτική της «Unaccustomed Earth» στους «Νιου Γιορκ Τάιμς», οι ιστορίες της αναδεικνύουν «τη βαθιά αντίληψή της για το βάρος του χρόνου και της θνητότητας, καθώς και την κατανόησή της για τους χαμένους δεσμούς που βασανίζουν τους ήρωές της, άντρες και γυναίκες, γονείς και παιδιά, φίλους και εραστές». «Η πρόζα της Λαχίρι είναι απατηλά απλή», έγραψαν οι «Λος Αντζελες Τάιμς», «η μηχανική της αόρατη, καθώς εισέρχεται μέσα στο εσωτερικό ταξίδι των ηρώων της...

Δύο φωνές, δύο νοοτροπίες

Μπορούν όμως οι ιστορίες της Λαχίρι –μαζί με εκείνες άλλων μεταναστών λογοτεχνών όπως η Εντβίζ Νταντικάτ (από την Αϊτή), ο Γκάρι Στέινγκαρτ (από τη Ρωσία), και ο Τζούνοτ Ντίαζ (από τη Δομινικανή Δημοκρατία)– να υποκαταστήσουν τους λευκούς άνδρες συγγραφείς που διαμόρφωσαν την αμερικανική κουλτούρα στο διάβα του 20ού αιώνα; Μέρος της απάντησης έγκειται στο εκπαιδευτικό σύστημα των ΗΠΑ, το οποίο καταβάλλει αρκετά έντονες προσπάθειες να κάνει χώρο για συγγραφείς όπως η Λαχίρι, ο Τσανγκ-Ράε Λι και ο Χαλέντ Χοσεϊνί. Δεκάδες ιδρύματα, ανάμεσά τους και το Ιδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς, επιδιώκουν να δημιουργήσουν νέα σχολεία με πιο διεθνιστική εστίαση, ενώ πάνω από 20 Πολιτείες έχουν ξεκινήσει προγράμματα διεθνών σπουδών.

Υπάρχουν όμως και φωνές που καλούν σε περίσκεψη. «Σε μερικά από αυτά τα μοδάτα σχολεία, υπάρχει μια νοοτροπία ότι όλοι είμαστε πολίτες του κόσμου και ότι μόνο αυτό έχει σημασία», λέει ο Μάικλ Πετρίλι, από το συντηρητικό Ινστιτούτο Τόμας Φόρντμαν. «Οι σπουδαστές πρέπει πρώτα να διδαχθούν να είναι Αμερικανοί πολίτες».

Αν και η Λαχίρι πιστεύει ότι η τέλεια αφομοίωση είναι αδύνατη, επισημαίνει επίσης ότι μπορεί να μην είναι ζήτημα τόπου όσο ζήτημα ψυχικής γεωγραφίας. Το τελευταίο λογοτεχνικό αστέρι της Αμερικής κατάφερε να κάνει το περιθωριακό θέμα της ενσωμάτωσης των Ινδών μια επιτυχία-έκπληξη.

[via - The Observer]

28/6/08

Κινηματογραφικές τεχνικές στη λογοτεχνία ή Έβλεπε ο Ομηρος σινεμά;

Eρώτημα 1ο: Υπήρχε λογοτεχνία πριν από το σινεμά;

Ακούγεται παράλογο, ε; Από τον εικοστό αιώνα και μετά, άλλαξε η πεζογραφία. Αλλαξε γιατί γνώρισε το σινεμά. Ποτέ μια πόρτα δεν θα κλείνει πια το ίδιο σ’ ένα μυθιστόρημα. Σκεφτείτε τα βιβλία του 19ου αιώνα: Μακρές περιγραφές, αργόσυρτα τοπία. Μετά, γεννήθηκε το αφηγηματικό μοντάζ. Ζαπάρισμα στις σκηνές, παντοκρατορία της πλοκής, νευρικές ατάκες. Ο φακός αφηγείται. Ακόμα κι όταν ζουμάρει ή καθυστερεί, αυτό δεν διαρκεί ατελείωτες σελίδες. Ποτέ ξανά δεν θα αφιερωθεί ένα ολόκληρο κεφάλαιο για την περιγραφή όλων των αγαλμάτων στο κέλυφος μιας εκκλησίας, όπως έκανε ο Βίκτορ Ουγκό στην Παναγία των Παρισίων.

Μετά τον κινηματογράφο, ο αναγνώστης και ο συγγραφέας έχουν εκπαιδευτεί: Προσλαμβάνουν την πραγματική πραγματικότητα υιοθετώντας την κινηματογραφική οπτική. Ο συγγραφέας, κυρίως εκείνος που γράφει μυθιστόρημα, έχει να μάθει πολλά από την κίνηση του κινηματογραφικού φακού, το λιμάρισμα και τη λιποαναρρόφηση του κινηματογραφικού λόγου, τις μικρές σιωπές, την οικονομία της κινηματογραφικής αφήγησης.

Ερώτημα 2ο: Eβλεπε ο Ομηρος σινεμά;

Eβλεπε. Και πολύ μάλιστα. Το ομηρικό έπος περιέχει «κινηματογραφικές σκηνές»: Θυμηθείτε τις σπλάτερ σκηνές μάχης στη ραψωδία Ε΄, την κίνηση του αφηγηματικού φακού στη ραψωδία Ζ΄, το αφηγηματικό μοντάζ του ιλιαδικού έπους κ. λπ. Φαίνεται πως η μήτρα της αφήγησης περιέχει το κινηματογραφικό στοιχείο. Αυτό που πολύ αργότερα μάθαμε να ονομάζουμε «κινηματογραφική τεχνική στην αφήγηση» εντοπίζεται στο πρώτο ευρωπαϊκό λογοτεχνικό κείμενο, την Ιλιάδα. Εκ των υστέρων, ο κινηματογράφος μάς έμαθε να αναγνωρίζουμε τις κινηματογραφικές τεχνικές στη λογοτεχνία, με τον ίδιο τρόπο που ο Turner μας έμαθε να βλέπουμε τη λονδρέζικη ομίχλη: Μια ομίχλη που υπήρχε, φυσικά, πριν να τη ζωγραφίσουν σε πίνακα. Μόλις όμως ο Turner την αποτύπωσε με τα λάδια του, τότε την είδαμε για πρώτη φορά. Ετσι κι εμείς, μάθαμε να αναγνωρίζουμε αυτό που συμβατικά ονομάσαμε «κινηματογραφικές τεχνικές στην αφήγηση», μετά την παντοκρατορία του σινεμά. Και τις αναγνωρίσαμε αναδρομικά, σε παλαιότερα ή ακόμα και σε αρχαία κείμενα. Κάτι τελευταίο, προσωπικό. Πηγαίνω σινεμά. Φανατικά και ιδιοτελώς. Είναι μέρος της συγγραφικής δουλειάς: Κινηματογραφική κατασκοπεία. Υπάρχουν σκηνές στα βιβλία μου που δεν θα μπορούσα να τις γράψω, αν δεν είχα ξοδέψει ατελείωτες (εργατο) ώρες στη μεγάλη οθόνη. Κι αν με ρωτήσετε τι κοινό έχει ένας συγγραφέας με ένα σκηνοθέτη, το πρώτο που θα σκεφτώ είναι πως και οι δύο είμαστε χειρώνακτες. Κοινώς, μαστόρια.

Της Σοφιας Νικολαϊδου

23/6/08

Έφυγε ο Αιγύπτιος συγγραφέας Albert Cossery

cossery "Έφυγε" από τη ζωή σε ηλικία 94 ετών, ο Αιγύπτιος συγγραφέας Albert Cossery, ο οποίος διέμενε περισσότερο από 60 χρόνια σε ένα ξενοδοχείο της γαλλικής πρωτεύουσας.

Όπως ανακοίνωσε η διεύθυνση του ξενοδοχείου μερικές ημέρες πριν από το θάνατό του, αυτός ο εκπληκτικός άνθρωπος έκανε ακόμη τον συνηθισμένο περίπατό του: καφέ ντε Φλορ.

Ο Albert Cossery, ο συγγραφέας που είχε χαρακτηριστεί ως ο "Βολταίρος του Νείλου" για την ειρωνεία του απέναντι στους πλούσιους, έχει συγγράψει στη γαλλική γλώσσα 8 βιβλία που έχουν μεταφραστεί σε περίπου 15 γλώσσες, μεταξύ των οποίων τα: "Ξεχασμένοι από το Θεό", "Οι Τεμπέληδες στην Εύφορη Κοιλάδα" και "Ζητιάνοι και Περήφανοι".

Όπως και οι χαρακτήρες των έργων του, ο Cossery είχε επιλέξει να μην έχει τίποτε στην κατοχή του και διέμενε από το 1945 στο ίδιο δωμάτιο του ταπεινού ξενοδοχείου "Λουϊζιάν" στο Σεν Ζερμέν ντε Πρε.

[via]

21/6/08

"Το χάρτινο σπίτι" του Carlos María Domínguez

Τα βιβλία είναι επικίνδυνα. Αλλάζουν το πεπρωμένο των ανθρώπων. Αυτό διαπιστώνει η πανεπιστημιακή κοινότητα του Κέιμπριτζ όταν η διακεκριμένη καθηγήτρια της Λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας, Μπλούμα Λέννον βρίσκει άδοξο τέλος από χτύπημα διερχόμενου αυτοκίνητου την ώρα που διασχίζει μια διασταύρωση του Σόχο, βυθισμένη στην ανάγνωση ενός ποιήματος της Έμιλυ Ντίκινσον.

Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο διάδοχός της στην έδρα και πρώην εραστής της παραλαμβάνει ένα δέμα για κείνην από την Ουρουγουάη, που περιέχει ένα αντίτυπο της "Γραμμής σκιάς" του Τζόζεφ Κόνραντ, με μια παράξενη αφιέρωση και ίχνη τσιμέντου στο εξώφυλλο.

Η έρευνα για την προέλευση του βιβλίου μετατρέπεται σε μια εις βάθος εξερεύνηση του κόσμου της ανάγνωσης. Στα τέσσερα ταξίδια του πρωταγωνιστή και αφηγητή αυτής της παράξενης ιστορίας ανάμεσα στο βόρειο και στο νότιο ημισφαίριο, το μυστηριώδες αντίτυπο του αποκαλύπτει σιγά σιγά μια κρυμμένη αλήθεια, τρομακτική και ουσιαστική...

16/6/08

Εκδηλώσεις για τη γυναικεία γραφή

Το Κέντρο UNESCO για τις Γυναίκες και την Ειρήνη στις Βαλκανικές Χώρες, σε συνεργασία με το Φόρουμ Γυναικών της Μεσογείου - Παράρτημα της Μασσαλίας και στο πλαίσιο του προγράμματος για το διαπολιτισμικό διάλογο, διοργανώνει δύο εκδηλώσεις.

Η πρώτη με θέμα: "ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΓΡΑΦΗ" θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 17 Ιουνίου 2008, 18.00-21.00, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (Λεωφόρος Στρατού 2).

Η δεύτερη με τίτλο: "Η θέση των γυναικών της Μεσογείου όπως απεικονίζεται στη γυναικεία γραφή" θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 19 Ιουνίου 2008, 18.00-21.00, στο Κτίριο ΕΣΗΕΜΘ (Στρατηγού Καλλάρη 5).

[via]

15/6/08

"Ξενοδοχείο Lutetia" του Πιερ Ασουλίν

Στη ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ:

Ξενοδοχείο Lutetia : μυθιστόρημα / Pierre Assouline ; Μετάφραση: Σπύρος Παντελάκης ; Επιμέλεια: Ελένη Κεχαγιόγλου.--Ταξιθετικό σύμβολο: ΞΛ ASS


Το παρισινό ξενοδοχείο Lutetia, στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα, μοιράζεται το πεπρωμένο της Γαλλίας τα κρίσιμα χρόνια από το 1938 έως το 1945, την άνοδο και την πτώση του Χίτλερ. Στους πολυτελείς του χώρους παρελαύνουν διαδοχικά εμιγκρέδες και αντιναζί συγγραφείς, πολιτικοί και καλλιτέχνες (όπως ο Τόμας Μαν, ο Βίλυ Μπραντ, ο Τζέιμς Τζόυς και ο Αλμπέρ Κοέν), έπειτα Γερμανοί αξιωματικοί των δυνάμεων κατοχής με στόχο την εξόντωση της Αντίστασης και, τέλος, οι εκπατρισμένοι που επιστρέφουν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.


Σε αυτό το συμβολικό πεδίο μάχης, όπου διαδραματίζονται πόλεμοι καλλιτεχνικοί, ερωτικοί, λογοτεχνικοί και στρατιωτικοί, ζει ο Κιφέρ, πρώην αστυνομικός και νυν υπεύθυνος ασφαλείας του ξενοδοχείου. Ο Κιφέρ, διακριτικός, απρόσιτος και ανεξιχνίαστος, γίνεται μάρτυρας συγκλονιστικών γεγονότων. Αφηγείται την μεσοπολεμική περίοδο της Ευρώπης λίγο πριν βυθιστεί σε άλλον ένα παγκόσμιο πόλεμο, τα δύσκολα χρόνια της γερμανικής κατοχής σε ένα Παρίσι ηττημένο και ταπεινωμένο, την Απελευθέρωση και τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Δοκιμάζεται από τις συνθήκες που τον καλούν να υπερασπιστεί τις αρχές και την αξιοπρέπειά του, να καταφύγει σε μικρές ή μεγάλες διευθετήσεις με την συνείδηση του και βασανίζεται από το ερώτημα που διατρέχει όλο το μυθιστόρημα: "μέχρι που μπορεί να προχωρήσει κανείς χωρίς να προδώσει τη συνείδησή του;
"Με ιστορική ακρίβεια και μυθιστορηματική πνοή ο Πιερ Ασουλίν αναβιώνει το θρύλο του μεγάλου ξενοδοχείου, και μαζί μια ολόκληρη εποχή, και θέτει τα ηθικά διλήμματα που γεννιούνται στις μεγάλες ιστορικές στιγμές.

Ο ΠΙΕΡ ΑΣΟΥΛΙΝ μιλάει για το ψηφιακό μέλλον του Τύπου, για τη γραφή, για τη σχέση λογοτεχνίας και ρεπορτάζ

«Τα blogs είναι το μέλλον της δημοσιογραφίας»

Ο Πιερ Ασουλίν είναι από τους γνωστότερους γάλλους δημοσιογράφους και συγγραφείς. Οι Ελληνες τον γνώρισαν μέσα από το μυθιστόρημά του Ξενοδοχείο Lutetia (εκδόσεις Πόλις), το μόνο από τα βιβλία του (μυθιστορήματα ή βιογραφίες) που κυκλοφορεί στα ελληνικά. Υπογράφει το μεγαλύτερο λογοτεχνικό blog του γαλλόφωνου κόσμου, το «La Republique des Livres» (Η Δημοκρατία των Βιβλίων) που «φιλοξενείται» στον δικτυακό τόπο της εφημερίδας «Le Monde». Διδάσκει επίσης γραφή, ανάγνωση, ερευνητική γραφή και ψηφιακή γραφή στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Ινστιτούτου Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού. Ο Πιερ Ασουλίν, που γεννήθηκε το 1953 στην Καζαμπλάνκα του Μαρόκου, βρέθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα. Συναντηθήκαμε στο εστιατόριο του Ιδρύματος Θεοχαράκη, στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, έναν νέο χώρο αστικής συνενοχής, για τη συνέντευξη που ακολουθεί.

- Ας αρχίσουμε λοιπόν από το blog του «Monde».

«Οχι του "Monde", αλλά φιλοξενούμενο από τον "Monde". Είναι ένα blog επαγγελματικό, που διακρίνεται από τα εκατομμύρια blogs των ερασιτεχνών».

- Τι κάνει ένα blog επαγγελματικό;

«Το να γράφεται από τους ειδικούς ενός πεδίου, κατ' εξοχήν από τους δημοσιογράφους. Μέσα από το blog ασκώ το επάγγελμά μου. Αν δεν ήταν να ασκήσω το επάγγελμά μου, δεν θα έκανα blog. Πιστεύω ότι το blog είναι το μέλλον της δημοσιογραφίας. Πριν από πέντε χρόνια το lemonde. fr μού πρότεινε να κάνω ένα εμπιστευτικό δελτίο (lettre confidentielle) για το βιβλίο, τη λογοτεχνία, τους λογοτεχνικούς κύκλους. Κάποια στιγμή είπα ότι πρέπει να τελειώσουμε με το εμπιστευτικό δελτίο και να περάσουμε σε ένα blog. Επρεπε να επινοήσω λοιπόν και το δημοσιογραφικό μοντέλο του blog αλλά και το οικονομικό».

- Ποιες είναι οι οικονομικές πηγές του blog;

«Είναι η διαφήμιση και η χορηγία, αποκλειστικά από εκδοτικούς οίκους».

- Ασχολείστε ο ίδιος με τη διαφήμιση;

«Οχι εγώ. Το αρμόδιο τμήμα της εφημερίδας. Δεν ασχολούμαι με τα πρακτικά του εμπορικού μέρους».

- Πώς δουλεύετε;

«Οταν το άρχισα πριν από τέσσερα χρόνια, είπα ότι πρέπει να δουλεύω συνεχώς. Η επικαιρότητα δεν διακόπτεται. Είκοσι τέσσερις ώρες το 24ωρο. Και ως στοίχημα πειθαρχίας έβαλα να γράφω ένα άρθρο την ημέρα».

- Πώς κατανέμεται το περιεχόμενο του blog;

«Υπάρχει ένα κομμάτι ειδησεογραφικό, με ειδήσεις για το βιβλίο απ' όλον τον κόσμο, υπάρχει ένα κριτικό και σχολιογραφικό για τα βιβλία που κυκλοφορούν στη γαλλική γλώσσα και το οποίο είναι διαδραστικό, δηλαδή δημοσιεύονται όλα τα σχόλια των επισκεπτών, εκτός από ελάχιστα που περιέχουν ρατσιστικές ή ανάλογες κατηγορίες, και ένα τρίτο κομμάτι, όχι τόσο τακτικό, που είναι παρατηρήσεις και στοχασμός συγγραφέων».

- Ποιος ελέγχει τα σχόλια. Εσείς;

«Οχι, είναι ο modérateur της εφημερίδας. Η λειτουργία του είναι πολύ διακριτική. Ακόμη και η πιο σκληρή κριτική δημοσιεύεται. Αν μου γράψει κάποιος "Ασουλίν, λες πατάτες", θα δημοσιευθεί. Αν γράψει "εβραίοι γουρούνια" κλπ., αυτό είναι ρατσιστικό, δεν θα δημοσιευθεί».

- Πόσα άτομα απασχολείτε;

«Κανένα, τα κάνω όλα μόνος μου. Είναι ένα προσωπικό blog, με υπογραφή. Αφιερώνω στο blog πέντε ώρες κάθε ημέρα. Είναι το επάγγελμά μου».

- Πόσους επισκέπτες έχετε;

«Δέκα χιλιάδες την ημέρα. Είναι το τέταρτο γαλλόφωνο blog σε επισκεψιμότητα. Τα τρία πρώτα ασχολούνται με την πολιτική, την τεχνολογία και τις συνταγές μαγειρικής. Επομένως το δικό μου είναι το πρώτο με καθαρά λογοτεχνικό περιεχόμενο».

- Αισθάνεστε δημοσιογράφος κάνοντας blog;

«Αισθάνομαι πιο δημοσιογράφος από ποτέ. Ισως γιατί έχω τη δυνατότητα να αντιδράσω άμεσα. Για παράδειγμα, όταν ανακοινώνεται το βραβείο Goncourt, γράφω αμέσως, δεν περιμένω την επόμενη ημέρα. Ακόμη και τα μεσάνυχτα ή τις πρώτες πρωινές ώρες, όταν για παράδειγμα επιστρέφω από ένα λογοτεχνικό γεγονός, το ρεπορτάζ μου, η ιστορία μου, θα βγει στο blog μου».

- Πόσο δύσκολος είναι ο συνδυασμός δημοσιογράφου και συγγραφέα;

«Είναι μια δύσκολη σχέση γιατί υπάρχουν δύο διαφορετικοί ρυθμοί. Ο ρυθμός της δημοσιογραφίας είναι πολύ γρήγορος, γίνεται υπό τη συνθήκη του επείγοντος. Παλαιότερα περνούσα εύκολα από τη μία γραφή στην άλλη. Μου έχει τύχη να γράφω βιβλίο ενώ είμαι στην αίθουσα σύνταξης της εφημερίδας "France-Soir". Τώρα, όταν σκέφτομαι ένα βιβλίο, είναι σαν να κατεβάζω μια κουρτίνα μεταξύ των δύο κόσμων της γραφής, μια "κουρτίνα" διανοητική. Βέβαια με το Internet είναι πιο εύκολο να οργανώσεις τον χρόνο σου και να συνδυάσεις τους δύο ρυθμούς».

- Πόσο διαφέρει η παραδοσιακή γραφή, η έντυπη, από την ψηφιακή;

«Ενα άρθρο που έχει δημοσιευθεί σε έντυπο μέσο, αν δημοσιευθεί ψηφιακά δεν είναι πλέον το ίδιο. Στο ψηφιακό περιβάλλον εμπλουτίζεται, γιατί εκεί υπάρχει το υπερκείμενο (hypertexte), οι σύνδεσμοι. Μπορεί επίσης να επικαιροποιείται διαρκώς ή να διορθώνεται ανάλογα με τις αντιδράσεις των αναγνωστών. Το έντυπο κείμενο έχει μια περατότητα».

- Η εφημερίδα «Le Monde» διατρέχει μεγάλη κρίση. Είναι κρίση όλου του παραδοσιακού Τύπου;

«Είναι κρίση του γαλλικού Τύπου, των εφημερίδων "Le Monde", "Le Figaro", "Liberation". Η κατάσταση είναι καταστροφική. Οι εφημερίδες αυτές αρνήθηκαν να εξελιχθούν, να δουν το ψηφιακό μέλλον, να προλάβουν τις εξελίξεις. Ισως τώρα είναι πολύ αργά».

- Παρά την κρίση, είστε αισιόδοξος ή απαισιόδοξος για το μέλλον της δημοσιογραφίας αλλά και της λογοτεχνίας;

«Είμαι αισιόδοξος. Ως προς τη λογοτεχνία θα έχουμε πάντα ανάγκη να διαβάζουμε ιστορίες, να αφηγούμαστε ή να μας αφηγούνται ιστορίες. Οπότε θα έχουμε ανάγκη από τους μυθιστοριογράφους. Ως προς τη δημοσιογραφία, όσο πιο πολλά blogs δημιουργούνται, όσο πιο πολλές wikipedia, όσο θα πληθαίνουν αυτοί που θα λένε ό,τι τους κατέβει, τόσο θα έχουμε περισσότερο ανάγκη τη δημοσιογραφική "πραγματογνωμοσύνη", θα χρειαζόμαστε αυτόν που θα διασταυρώνει την πληροφορία, που θα τον εμπιστευόμαστε, που θα είναι πηγή. Η wikipedia δεν είναι πηγή».

- Τι γράφετε τώρα;

«Ενα μυθιστόρημα που βγαίνει την επόμενη χρονιά και έχει τίτλο "Les Invites" (Οι καλεσμένοι) και ένα άλλο βιβλίο που βγαίνει τον Σεπτέμβριο και έχει τίτλο "Le blog ou la vie" (Το μπλογκ ή η ζωή). Είναι ένα βιβλίο που στηρίζεται στην εμπειρία μου ως μπλόγκερ αυτά τα τέσσερα χρόνια. Από τα 125.000 κείμενα και σχόλια που έχουν αναρτηθεί στο blog μου επιλέγω και παρουσιάζω υπό μορφή λεξικού τα κατά τη γνώμη μου καλύτερα. Ως εισαγωγή δημοσιεύεται ένα δοκίμιό μου με τίτλο "Η νέα εποχή της συνομιλίας"».

- Είστε αναγνώστης;

«Διαβάζω πολύ, συνέχεια. Μυθιστορήματα, ιστορία, δοκίμια, όλα τα είδη».

ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

12/6/08

Το περιοδικό «(δέ)κατα» τιμάει συγγραφείς

Η Στοά Σπυρομήλιου ήταν τελείως διαφορετική τη Δευτέρα το βράδυ [10/6/2008]. Καρέκλες με υφασμάτινο κάλυμμα στη σειρά, πλήθος συγγραφέων και εκδοτών κι ένας μπουφές περίμενε στην άκρη για το τέλος της εκδήλωσης. Ηταν η τελετή απονομής του δεύτερου Athens Prize for Literature που έχει θεσμοθετήσει το περιοδικό (δέ)κατα. Το περιοδικό επιλέγει από τα ελληνικά και ξένα μυθιστορήματα της προηγούμενης χρονιάς το καλύτερο βιβλίο εν ζωή συγγραφέα.

Ετσι, η Ιωάννα Μπουραζοπούλου απέσπασε το βραβείο ελληνικού μυθιστορήματος για το βιβλίο της «Τι είδε η γυναίκα του Λωτ;» (εκδ. Καστανιώτης), ενώ το βραβείο ξένου μυθιστορήματος απέσπασε, τελικά, ο Χαβιέρ Θέρκας για το βιβλίο του «Η ταχύτητα του φωτός» (μετ. Αγγελική Βασιλάκου, εκδ. Πατάκης).

Το βραβείο ελληνικού μυθιστορήματος αποφάσισαν οι Θαν. Βαλτινός, Κ. Ζαροκώστα, Αχ. Κυριακίδης, Ντ. Σιώτης και Χρ. Σπυροπούλου, ενώ για το βραβείο ξένου μυθιστορήματος συναποφάσισαν οι Κ. Ακρίβος, Θ. Γρηγοριάδης, Ηλ. Μαγκλίνης, Σ. Νικολαΐδου, Ερ. Σωτηροπούλου.

Χορηγός επικοινωνίας της όλης εκδήλωσης είναι η εταιρεία «Τζάννες» και η «Mont Blanc», η οποία δίνει στους δύο νικητές το χρηματικό έπαθλο των 5.000 ευρώ και ένα συλλεκτικό στυλό της Mont Blanc, αξίας 1.800 ευρώ. Τα μέλη των κριτικών επιτροπών έκριναν μόνο τα βιβλία που υποβλήθηκαν από τους εκδότες και εκδόθηκαν το 2007. Συνολικά υποβλήθηκαν και κρίθηκαν 72 ελληνικά και 62 ξένα (μεταφρασμένα στα ελληνικά) μυθιστορήματα. Ο τελικός λόγος ανήκε στους νικητές: ο Χαβιέρ Θέρκας είπε ότι έρχεται πρώτη φορά στην Ελλάδα και θεωρεί τιμή του να βραβεύεται από μια επιτροπή συγγραφέων και μεταφραστών. Οσο για την Ιωάννα Μπουραζοπούλου, που ήδη έχει καταφέρει να γίνει αγαπητή στον χώρο του βιβλίου, παρέλαβε το βραβείο από τον συγγραφέα και ακαδημαϊκό -πλέον- Θανάση Βαλτινό, και πολύ συγκινημένη, αλλά και συγκροτημένη, ευχαρίστησε τον εκδότη της, Θανάση Καστανιώτη, γιατί της έδωσε τη δυνατότητα «να ζει τέτοιες στιγμές».

Ολγα Σελλα

2ο Παιδικό Φεστιβάλ: «Η Παραμυθοχώρα του Βιβλίου»

Εγκαίνια του 2ου Παιδικού Φεστιβάλ για το παιδικό βιβλίο απ’ όλο τον κόσμο με τίτλο «Η Παραμυθοχώρα του Βιβλίου» θα γίνουν την Παρασκευή 13 Ιουνίου 2008, στις 8.00 το βράδυ, στην παραλία του Λευκού Πύργου (στάση Στρατηγείο) στη Θεσσαλονίκη.
    Το φετινό παιδικό φεστιβάλ «Η Παραμυθοχώρα του Βιβλίου» θα είναι αφιερωμένο στη θεματική «Περιβάλλον, Βιβλίο και Παιδί». Πρόθεση και επιδίωξη των συντελεστών του φεστιβάλ είναι η ανάπτυξη και σύνδεση της περιβαλλοντικής συνείδησης και του πολιτισμού στην καθημερινή μας ζωή, στα παιδιά και παράλληλη έκφραση τους με ποικίλες δράσεις βιωματικού και δραστικού χαρακτήρα.

[via]

11/6/08

Η συγκίνηση να ανακαλύπτεις (και να εισάγεις) έναν «άγνωστο» συγγραφέα

Αν το καλό βιβλίο ανοίγει, όπως λένε, ένα παράθυρο στον κόσμο, ο δημιουργός του είναι αυτός που κρατάει το χερούλι, αυτός που μας αποκαλύπτει το ιδιαίτερο σύμπαν που το κάθε βιβλίο περιέχει στις σελίδες του. Κι αν η λογοτεχνία αποκαλύπτει στον αναγνώστη της μια ζωή που κρύβεται πίσω από τις λέξεις, τότε ο συγγραφέας είναι ένας μικρός θεός, ένας δημιουργός που γεννά κόσμους και, σε αντίθεση με πολλούς θεούς που επινόησε ο άνθρωπος, ξέρει πώς να τους διαχειριστεί.

Ποιος δεν θα ήθελε να γνωρίσει ένα μικρό θεό; Οσο κι αν πολλές φορές το δημιούργημα προσπερνά και ξεπερνά τον δημιουργό του, έχει πάντα ενδιαφέρον να γνωρίζουμε τον άνθρωπο που κρύβεται πίσω από τις λέξεις - ακόμα κι αν ο άνθρωπος αυτός είναι «λίγος», απογοητευτικός, μικρότερος του έργου του. Η δική του ματιά, τα δικά του βιώματα έχουν πάντα σχέση με το έργο του. Ακόμα κι αν το διαβάζει διαφορετικά από ό,τι εμείς. (Εντελώς μεταξύ μας: οι μεγάλοι δημιουργοί δεν απογοητεύουν ποτέ, φυλάνε πάντα μέσα τους εκείνη τη μαγική σκόνη που δίνει λάμψη στο έργο τους, είναι προετοιμασμένοι σαν από καιρό για να μας συναντήσουν. Και τότε, ένα βλέμμα τους, μια σκέψη τους, η αφηρημάδα μιας στιγμής, μπορούν να μας αποκαλύψουν την αλήθεια τους, που έγινε και δική μας αλήθεια).

Συμπληρωματική, λοιπόν, η εκ του σύνεγγυς γνωριμία με ένα δημιουργό. Και, βεβαίως, όταν τύχει να έρθει ένα μεγάλο όνομα («μεγάλο», έστω ως πωλήσεις), όλοι τρέχουν να δουν, να ακούσουν. Τι γίνεται, όμως, με τα μικρότερα ονόματα, τι γίνεται με τους νέους συγγραφείς;

Η προσωπική μου εμπειρία είναι γεμάτη στιγμές συγκίνησης και αγωνίας. Συγκίνησης επειδή μπορεί να ανακαλύψω στην εξομολόγηση ενός τριαντάχρονου συγγραφέα εκείνο που τον κάνει να ξεχωρίζει από τους συνομήλικούς του, εκείνο που τον κάνει ξεχωριστό συγγραφέα. Και αγωνίας επειδή ο συγγραφέας αυτός -που δεν έγινε ακόμα Λιόσα- συχνά αναγκάζεται να μιλάει σε μια άδεια αίθουσα (και, μάλιστα, χωρίς ούτε έναν Ελληνα συγγραφέα στο κοινό: με ελάχιστες εξαιρέσεις, νιώθουν αυτάρκεις οι Ελληνες συγγραφείς, δεν πάνε να ακούσουν τους ξένους συναδέλφους τους, ακούνε μόνο τους γηγενείς συγγραφείς της παρέας τους - αυτή όμως είναι μια άλλη συζήτηση).

Να πάψουμε να καλούμε στην Ελλάδα ξένους συγγραφείς; Οχι, βέβαια! Οι ξένοι συγγραφείς, ιδιαίτερα οι λιγότερο γνωστοί, μας ανοίγουν το παράθυρο της χώρας τους, και μας βοηθάνε να μετρήσουμε πού πραγματικά βρισκόμαστε εμείς, και η λογοτεχνία μας. Σε βάρος όποιας αυτάρκειας μας διακρίνει.

Του Ανταιου Χρυσοστομιδη (μεταφραστής, υπεύθυνος ξένης λογοτεχνίας των εκδόσεων «Καστανιώτης»)

6/6/08

Λογοτεχνικά βραβεία Orange

Ρόουζ Τρέμαϊν Η 65άχρονη συγγραφέας Ρόουζ Τρέμαϊν είναι η νικήτρια του φετινών βραβείων Orange για το μυθιστόρημα. Κέρδισε το πρώτο βραβείο που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 30.000 στερλινών για το βιβλίο της «The Road Home», που είναι το δέκατο έργο της. Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία ενός μετανάστη, του Λεβ, από την ανατολική Ευρώπη που πηγαίνει στην Αγγλία αναζητώντας καλύτερη ζωή για τη μητέρα και την κόρη του.

Η Τρεμέιν ήταν στη σύντομη λίστα για το ίδιο βραβείο και το 2004, αυτή τη φορά όμως τα κατάφερε, νικώντας άλλες πέντε υποψήφιες.

Το συγκεκριμένο βραβείο θεσπίστηκε στη Μεγάλη Βρετανία το 1996 για να τιμήσει μυθιστορήματα γραμμένα από γυναίκες. Οι συγγραφείς μπορεί να ζούνε οπουδήποτε στον κόσμο, ο βασικός όρος όμως είναι το μυθιστόρημά τους να είναι γραμμένο στα αγγλικά.

Σύμφωνα με την πρόεδρο της κριτικής επιτροπής, Κίρστι Λανγκ: «Τα μέλη της επιτροπής έκριναν ότι επρόκειτο για μια ιστορία μυθοπλασίας με ιδιαίτερη δυναμική και θαυμάσια έκφραση έντονων συναισθημάτων, γραμμένη με θέρμη και χιούμορ».

Η Τρεμέιν εξέδωσε το πρώτο της βιβλίο το 1976 κι έχει επίσης γράψει τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά θεατρικά έργα, ένα από τα οποία έχει επίσης βραβευθεί. Μεταξύ των άλλων πέντε υποψηφίων, η σύντομη λίστα περιλάμβανε τη γνωστή Νάνσι Χιούστον, τη Σάρλοτ Μέντελσον και τρεις πρωτοεμφανιζόμενες.

Το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενης συγγραφέως κέρδισε η Τζοάνα Καβένα για το βιβλίο της «Inglorious»

[via1], [via2]

30.000 τίτλοι βιβλίων

27ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ με το 27ο Φεστιβάλ Βιβλίου που εγκαινιάζει σήμερα (6 Ιουνίου) στην παραλία του Λευκού Πύργου, τιμά δύο μεγάλα τέκνα της των Γραμμάτων: Τον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του και τον Κωστή Μοσκόφ για τα δέκα χρόνια από το θάνατό του.

Τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν αύριο ώρα 20.30 από τον υφυπουργό Πολιτισμού Γιάννη Ιωαννίδη.

Έως και τις 22 του μήνα, το «μικρό χωριό», που στήνεται κάθε χρόνο, θα φιλοξενεί, στα 162 εκθετήριά του, περί τους 300 εκδοτικούς οίκους με 30.000 και πλέον τίτλους βιβλίων από την ελληνική και ξένη παραγωγή.
Η φετινή διοργάνωση περιλαμβάνει, επίσης, ποιητικές βραδιές, συζητήσεις, αφιερώματα, εκθέσεις, ενώ ειδική μνεία γίνεται στο περιβάλλον και την προστασία του.

«Τα βιβλία για το περιβάλλον θα πωλούνται σε ειδικό χώρο, σε ειδική τιμή και η συσκευασία τους θα είναι σε ανακυκλωμένο χαρτί και στολισμένη με διακριτική πράσινη κορδέλα» επισήμανε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας (ΣΕΒΕ) Χαράλαμπος Μπαρμπουνάκης, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, εν όψει της έναρξης του φεστιβάλ.

[via]

5/6/08

George Steiner: Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Μετάφραση: Σοφία Διονυσοπούλου – Εκδόσεις ΟΛΚΟΣ

Ο Τζωρτζ Στάινερ υπογραμμίζει την ακατάπαυστα απειλούμενη συνέχεια και την ευπάθεια του γραπτού, στρέφοντας παραδόξως ο ίδιος το ενδιαφέρον του σε εκείνους που θέλησαν -ή θέλουν- το τέλος του βιβλίου. Η λαμπρή προσέγγισή του στην ανάγνωση προχωράει παράλληλα με μια εκ βάθρων κριτική των νέων μορφών πλάνης, καθώς και της αδιαλλαξίας και της βαρβαρότητας που έχουν γεννηθεί στην καρδιά μιας τάχα φωτισμένης κοινωνίας.
Ένα βιβλίο για τη γλώσσα της σιωπής και για τη σημερινή φλυαρία.

Λαλέουσα Σφίγγα του Δημοσθένη Κούρτοβικ :

Με αξιοθαύμαστα θαρραλέο τρόπο ο Τζωρτζ Στάινερ θέτει υπό αμφισβήτηση τα βιβλία, χωρίς πάντα να έχει έτοιμες απαντήσεις.
Ωστόσο τα όσα λέει για τον εξουσιαστικό χαρακτήρα των βιβλίων προκαλούν επιφυλάξεις. «Αν η δύναμη ενός συγγραφέα είναι μορφή εξουσίας, τόσο το καλύτερο», σχολιάζει ο Δ. Κούρτοβικ

Ναι, σωπαίνουν τα βιβλία. Σωπαίνουν στα αγωνιώδη ερωτήματα που τους θέτουν όσοι τα αγάπησαν και τα αγαπούν, όσοι πέρασαν μια ολόκληρη ζωή μαζί τους και ωστόσο μπορούν να βλέπουν και λοξά αυτή την αγάπη τους, να στοχάζονται όχι μόνο με το πάθος τους, αλλά και γύρω από το πάθος τους. Οι φετιχιστές του βιβλίου από τη μια, οι πωρωμένοι επαγγελματίες του βιβλίου από την άλλη δεν έχουν τέτοιες ανησυχίες. Αλλά ο Τζωρτζ Στάινερ δεν ανήκει σε καμία από τις δύο κατηγορίες. Αυτός ο αναγεννησιακού τύπου λόγιοςφιγούρα θελκτικά παρωχημένη, έτσι κι αλλιώς, στην εποχή μας- αναταράζει τη μελιχρή ατμόσφαιρα του δειλινού της ζωής και της ένδοξης καριέρας του με πρωταρχικές απορίες γύρω από την, καθόλου αυτονόητη, περιπέτεια της ανάγνωσης. Δεν είναι άραγε το βιβλίο μια μορφή εξουσίας, δεν είναι η ανάγνωση μια πράξη επιβολής του συγγραφέα στον αναγνώστη, πράγμα που θαμποφέγγει άλλωστε στις ίδιες τις λέξεις author, auteur, Αutor, με ρίζα τους τη λατινική auctoritas, δηλαδή αυθεντία, κύρος; Δεν υπνωτίζουν άραγε τα βιβλία τις αισθήσεις μας, δεν μειώνουν την ευαισθησία μας στα ερεθίσματα της πραγματικής ζωής, είχε τάχα άδικο ο Σέλλεϋ, όταν έλεγε ότι ένας άνδρας ερωτευμένος με την Αντιγόνη του Σοφοκλή δεν θα μπορέσει ποτέ να ζήσει τέτοια εμπειρία με μια πραγματική γυναίκα; Αν τα βιβλία εξευγενίζουν και εξυψώνουν τους ανθρώπους, πώς μπόρεσε η Γερμανία, η χώρα που τιμούσε τη μόρφωση όσο καμία άλλη, να βυθιστεί στον ναζιστικό ζόφο;
Αν η λογοκρισία στραγγαλίζει το πνεύμα, πώς να παραβλέψουμε ότι σε καθεστώς λογοκρισίας, και σαν να τράφηκαν από αυτό, γεννήθηκαν πολλά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, πώς να μη θυμηθούμε τον Μπόρχες, που έλεγε ότι η λογοκρισία είναι η μητέρα της μεταφοράς;
Σωπαίνουν τα βιβλία πάνω σε τέτοια διλήμματα. Και ο Στάινερ δεν έχει απαντήσεις. Τα θέτει μάλιστα με την ταραχή κάποιου που δεν θα προλάβει να τις βρει ή έστω να τις προσεγγίσει. Υπάρχει σ΄ αυτό κάτι το αξιοθαύμαστα θαρραλέο, αλλά και ανησυχητικό, αν σκεφτούμε ότι έχουμε να κάνουμε με έναν άνθρωπο που βάσισε το έργο της ζωής του και το κύρος του στη σπουδαιότητα, ακριβώς, της γραπτής παράδοσης.
Η αμφισβήτηση των βιβλίων και της ανάγνωσης είναι πάντως πολύ παλιά υπόθεση και βρήκε εκφραστές ανάμεσα σε πολύ μεγάλα ονόματα της παγκόσμιας γραμματείας, από τον Πλάτωνα ώς τον Γκαίτε. Ο Πλάτων θεωρούσε ότι η ανάγνωση ακυρώνει τη ζωντανή επικοινωνία, δηλαδή την προφορική, που κάνει τη συζήτηση δημόσιο γεγονός και επιτρέπει τον άμεσο αντίλογο, την επανεξέταση των επιχειρημάτων, τη διόρθωση των θέσεων. Αξίζει, βέβαια, να θυμηθούμε ότι ο Πλάτων είναι ένας από τους πιο γοητευτικούς και συνάμα πιο αυταρχικούς συγγραφείς <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>που βγήκαν ποτέ. Η «δημοκρατικότητα» των διαλόγων του είναι προσχηματική. Και, χωρίς να ξέρω πόσο παρήγορο είναι αυτό για τον Στάινερ ή για όλους μας, αν ο Πλάτων ή και ο Γκαίτε μπορούσε να αναστηθεί στην εποχή μας και να δει πώς λειτουργεί η προφορική «επικοινωνία» σήμερα, πόσο τυποποιημένα, βιαστικά και σε τελική ανάλυση ματαιωτικά, είναι βέβαιο ότι θα προτιμούσε χίλιες φορές την απομόνωση της ανάγνωσης.
Μια απομόνωση που, ωστόσο, γίνεται ολοένα δυσκολότερη στις μέρες μας. Τα βιβλία όχι μόνο σωπαίνουν, αλλά και απαιτούν τη σιωπή για το διάβασμά τους. Και η καθημερινή ζωή στην εποχή μας κυλάει σ΄ ένα καθεστώς θορύβου που δεν γνώρισαν οι προηγούμενες εποχές. Η ιδιωτικότητα έχει χάσει την πνευματική της διάσταση και έχει αποσκελετωθεί σε «προσωπικά δεδομένα», η περισυλλογή είναι μια έννοια που χάνεται σιγά σιγά, για να πάρει τη θέση της ο «διαλογισμός». Υπνωτιστική ή αφυπνιστική, η απορρόφηση σ΄ ένα βιβλίο δεν ευνοείται από τους αγχώδεις ρυθμούς και τον πληροφορικό ορυμαγδό των καιρών μας.
Λογικό; Λογικό. Αλλά τότε πώς να εξηγήσουμε το γεγονός ότι εκδίδονται τόσο πολλά βιβλία, ολοένα περισσότερα, περισσότερα παρά ποτέ, κι ας είναι, όπως αναγνωρίζει ο Στάινερ, αυτή η υπερπληθώρα, με τη συνακόλουθη, αναπόφευκτη πτώση του επιπέδου της ποιότητας, μεγαλύτερη απειλή για την αναγνωστική παιδεία από την έλλειψη χρόνου και ηρεμίας; Πώς να εξηγήσουμε το ότι τόσο πολλοί άνθρωποι, ολοένα περισσότεροι, περισσότεροι από ποτέ στην Ιστορία, γράφουν και εκδίδουν βιβλία; Πού βρίσκουν όλοι αυτοί τον χρόνο και την όρεξη να φτιάξουν κάτι που, όπως ακούμε συνεχώς, θα είναι οσονούπω μουσειακό είδος; ΄Η μήπως δεν είναι έτσι; Μήπως το βιβλίο διατηρεί μια μυστηριακή αίγλη ακόμα και για ανθρώπους που υποτίθεται ότι αντιπροσωπεύουν την απόρριψη ή την υπέρβασή του- computer freaks, αστέρες της show biz, υπερκινητικούς executives;
Από όλες τις αμφιβολίες του Στάινερ, εκείνη την οποία συμμερίζομαι λιγότερο αφορά τον εξουσιαστικό χαρακτήρα της σχέσης συγγραφέα- αναγνώστη. Ας μην παίζουμε με τις λέξεις και, προπαντός, ας απαλλαγούμε επιτέλους από τον αντιεξουσιαστικό, απόλυτα (και εξουσιαστικά!) στείρο ισοπεδωτισμό των προηγούμενων δεκαετιών. Κάποιες μορφές εξουσίας καλώς υπάρχουν, και αν η δύναμη ενός συγγραφέα ανήκει σ΄ αυτές, τόσο το καλύτερο. Ποιος είπε ότι οι αναγνώστες στενάζουν στα δεσμά τους και ποθούν την ελευθερία που ονειρεύονται γι΄ αυτούς οι μεταμοντέρνοι ζονγκλέρ της θεωρίας; Ο <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>ίδιος ο Στάινερ σημειώνει την παταγώδη αποτυχία των προγραμμάτων διαδραστικής γραφής, όπου οι αναγνώστες συνδημιουργούσαν με τον συγγραφέα το κείμενο. Γνωστοί μυθιστοριογράφοι, όπως ο Τζων ΄Απνταϊκ, που δοκίμασαν αυτή τη μέθοδο αναγκάστηκαν να διαπιστώσουν ότι το ενδιαφέρον της άλλης πλευράς ήταν εφήμερο. Αν νοσταλγούμε την αμεσότητα της προφορικής επικοινωνίας στις προ-αναγνωστικές κουλτούρες, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι σ΄ αυτές ανήκει και η μορφή του παραμυθά ραψωδού, μακρινού προγόνου του μυθιστοριογράφου. Και, από όσο ξέρουμε, ο ραψωδός δεν ρωτούσε τους ακροατές <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>του πώς ήθελαν να συνεχιστεί η ιστορία του. Ούτε, φυσικά, οι γητειές της αφήγησής του σκότωναν τα σπέρματα της αμφισβήτησης στους πιο ανευλαβείς από αυτούς. Κάθε Ιλιάδα έχει τη Βατραχομυομαχία της!
Όσο για το αν τα βιβλία οδηγούν στην αρετή, ε, ξέρουμε εδώ και πολύ καιρό ότι δεν είναι και ποτέ δεν ήταν έτσι. Ανάμεσα στους μεγάλους συγγραφείς υπάρχουν πολλά καθάρματα και ανάμεσα στους μεγάλους εγκληματίες πολλοί βιβλιόφιλοι. ΄Ισως υπάρχουν ακόμα περισσότερα καθάρματα και εγκληματίες ανάμεσα σ΄ <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>εκείνους που αδιαφορούν για τα βιβλία ή τα μισούν, αν αυτό μας παρηγορεί. Τα βιβλία δεν μπορούν να κάνουν τους αχρείους καλούς ούτε τους βλάκες έξυπνους. Μπορούν, όμως, να κάνουν τους καλούς καλύτερους και τους έξυπνους εξυπνότερους.
Είναι τόσο σίγουρο αυτό; Καθόλου! Όπως όλα όσα έχουν να κάνουν με τη χρησιμότητα των βιβλίων, επιδέχεται αμφισβήτηση και ίσως δεν θα μπορέσει ποτέ να αποδειχτεί η ορθότητά του. Αλλά, επιτέλους, η αμφισβήτηση, η αμφιβολία, η συνεχής επανεξέταση, η αιώνια αναζήτηση είναι η ουσία της ιστορίας του βιβλίου. Και, ίσως, η ουσία της ανθρωπιάς.

3/6/08

ΟΓΔΟΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ

ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ

Πάτρα 26 – 29 Ιουνίου 2008
Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο
του Πανεπιστημίου Πατρών

Το 28ο Συμπόσιο Ποίησης θα πραγματοποιηθεί από το απόγευμα της Πέμπτης 26 Ιουνίου (18.00) έως το μεσημέρι της Κυριακής 29 Ιουνίου 2008.

Το Συμπόσιο ξεκινάει, το απόγευμα της Πέμπτης, με την παρουσίαση της Ανθολογίας Κυπρίων Ποιητών 1950-2008 που εκδίδεται από τις εκδόσεις «Ταξιδευτής» για το 28ο Συμπόσιο, στη σειρά των τοπικών Ανθολογιών του Συμποσίου (έχουν προηγηθεί η Ανθολογία Αχαϊκής Ποίησης 1950-2005, η Ανθολογία Επτανησιακής Ποίησης 1950-2006, εκδ. «Περί τεχνών» και η Ανθολογία Κρητικής Ποίησης 1950-2007, εκδ. «Ταξιδευτής»). Την παρουσίαση θα κάνουν οι επιμελητές της Ανθολογίας Σωκράτης Λ. Σκαρτσής και Σωτήρης Π. Βαρνάβας, και ο εκδότης Κώστας Παπαδόπουλος. Σύντομη εισήγηση θα κάνει ο Γιώργος Μύαρης (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου), ενώ ποιήματά τους θα διαβάσουν παρόντες ανθολογούμενοι ποιητές.

Θα ακολουθήσει εισήγηση του σκηνοθέτη Δήμου Αβδελιώδη με θέμα «Η εικόνα της φύσης και η φύση της εικόνας στην κινηματογραφική γλώσσα» και προβολή της ταινίας του «Η εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων».

Στο κύριο μέρος του Συμποσίου είκοσι τέσσερις εισηγητές διερευνούν την εικονιστική οντολογία της ποίησης, το ρόλο της εικόνας στην αρχαία, τη νεοελληνική και τη λατινική ποίηση, αλλά και στη θρησκευτική ποίηση, στα ελληνιστικά τεχνοπαίγνια και στα γιαπωνέζικα haiga, και τις σύγχρονες τεχνικές της βιντεοποίησης και της κυβερνοποίησης. Το θέμα προσεγγίζεται ακόμα από την πλευρά των θετικών επιστημών και της ψυχιατρικής, ενώ προσκεκλημένοι δημιουργοί και κριτικοί από το χώρο των εικαστικών τεχνών, τη ζωγραφική, την αρχιτεκτονική, και τη φωτογραφία και τον κινηματογράφο (πέραν του Δήμου Αβδελιώδη), μιλούν για τη σχέση των τεχνών αυτών με την ποίηση και ποιητές αφηγούνται την προσωπική τους εμπειρία.
Συμμετέχουν οι: Σωκράτης Λ. Σκαρτσής, ποιητής, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών, Σάββας Μιχαήλ, δοκιμιογράφος, κριτικός, Θεοδόσης Π. Τάσιος, Καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Ερατοσθένης Καψωμένος, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Μενέλαος Χριστόπουλος, Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών, Βάσος Βογιατζόγλου, συγγραφέας, κριτικός τέχνης, Γιάννης Ρηγόπουλος, δρ βυζαντινής φιλολογίας, Χάρης Μιχαλόπουλος, δρ λατινικής φιλολογίας, Ανδρέας Παγουλάτος, ποιητής, δοκιμιογράφος, Τιτίκα Δημητρούλια, κριτικός λογοτεχνίας, Παντελής Μπουκάλας, ποιητής, κριτικός, Σπήλιος Αργυρόπουλος, ψυχίατρος, ποιητής, Κώστας Σταμπουλόπουλος, δρ παιδοψυχιατρικής, Κώστας Σφήκας, σκηνοθέτης, Γιάννης Καραμπίτσος, σκηνοθέτης, κριτικός κινηματογράφου, Δημήτρης Ινδαρές, σκηνοθέτης, Κική Φαρμάκη, αρχιτέκτων, Χαρίσσα Δημητρακοπούλου, κριτικός τέχνης, οι ζωγράφοι Γιάννης Παπαγιάννης και Κώστας Παπατριανταφυλλόπουλος και οι ποιητές Βικτωρία Θεοδώρου, Παυλίνα Παμπούδη, Έλενα Νούσια και Σωτήρης Σαράκης.

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη συζήτηση των συνέδρων με τους εισηγητές η οποία καταγράφεται στα Πρακτικά του Συμποσίου.
5λεπτες παρεμβάσεις στις παρουσιαζόμενες εισηγήσεις ή σε άλλες παραμέτρους του θέματος του Συμποσίου μπορούν να κατατίθενται στη Γραμματεία κατά τη διάρκεια του Συμποσίου.

Προσκλεκλημένοι ποιητές διαβάζουν και φέτος ποιήματά τους στα ενδιάμεσα των εισηγήσεων: Σωτήρης Π. Βαρνάβας, Δημήτρης Κατσαγάνης, Κώστας Κρεμμύδας, Μαίρη Αλεξοπούλου, Γιάννης Μαργαρίτης, Ξένη Σκαρτσή, Ελίζα Δεμαρτίνου, Νόρα Ράλλη, Ανδρέας Φωσκαρίνης, Αργύρης Παλούκας, Γιώργος Τσιρώνης.
Το απόγευμα του Σαββάτου αφιερώνεται όπως πάντα στην παρουσίαση παλαιότερων και νεότερων ποιητών από κριτικούς: ο Κώστας Κρεμμύδας παρουσιάζει εφέτος τον Τίτο Πατρίκιο, ο Αλέξης Ζήρας τη Βικτωρία Θεοδώρου, η Ξένη Σκαρτσή τον Τάσο Πορφύρη, ο Γιώργος Βέλτσος τον Αντώνη Ζέρβα, ο Ανδρέας Παγουλάτος τη Χρύσα Προκοπάκη, ο Χρίστος Ρουμελιωτάκης τον Ξάνθο Μαϊντά, ο Αλέξανδρος Αραμπατζής το Γιώργο Κεντρωτή, ο Λάμπρος Σπυριούνης το Σπήλιο Αργυρόπουλο, ο Δημήτρης Κατσαγάνης τη Βούλα Επιτροπάκη, η Τζέλα Ασπρογέρακα το Χάρη Μιχαλόπουλο και ο Θανάσης Κούγκουλος τη Μαρία Αρχιμανδρίτου.
Το Συμπόσιο Ποίησης πραγματοποιείται ανελλιπώς από το 1981 στους χώρους του Πανεπιστημίου Πατρών. Υπεύθυνη για τη διοργάνωσή του είναι 14μελής Οργανωτική Επιτροπή (και 2 επίτιμα μέλη).
Tηρούνται πλήρη πρακτικά των ετήσιων Συμποσίων. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 28 τόμοι (2 τόμοι για το πρώτο Συμπόσιο) με περισσότερες από 11.000 σελίδες. Ευρετήριο Περιεχομένων των Πρακτικών των Συμποσίων Α΄-ΚΖ΄ και τα πλήρη Πρακτικά των Συμποσίων ΙΖ΄-ΚΕ΄ σε ηλεκτρονική μορφή φιλοξενούνται στην ιστοσελίδα του Συμποσίου.
Το Συμπόσιο τελεί υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Πατρών.
Είναι ανοιχτό σε όλους και η παρακολούθησή του είναι ελεύθερη.

Το πλήρες πρόγραμμα του Συμποσίου έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του  (http://wwww.poetrysymposium.gr)

1/6/08

Τα βιβλία που ταξιδεύουν

image Όσοι αγαπούν το διάβασμα δύσκολα αποχωρίζονται τα βιβλία τους -κι όχι μόνο τα πολύ αγαπημένα. Οποτε τα δανείζουν κρατάνε λογαριασμό, όταν μετακομίζουν τα παίρνουν μαζί τους, και μολονότι ξέρουν ότι οι πιθανότητες να τα διαβάσουν ξανά είναι λιγοστές, τα φυλάνε σαν ένα κομμάτι της ψυχής τους. Κάποια στιγμή, βέβαια, τα ράφια ξεχειλίζουν. Και στο επιβεβλημένο ξεσκαρτάρισμα, ανακαλύπτεις τίτλους που δεν σου κινούν το ίδιο ενδιαφέρον πια, έργα που απέκτησαν μέσα σου ημερομηνία λήξης αλλά η συνείδησή σου σου απαγορεύει να τα πετάξεις.
Να τα πουλήσεις; Στο παζάρι των μεταχειρισμένων, η αξία τους είναι μηδαμινή. Να τα χαρίσεις; Καλή ιδέα. Μιά τρίτη λύση, πάντως, γέννημα της ηλεκτρονικής μας εποχής, είναι να τ' «απελευθερώσεις» και να τα μοιραστείς. Αρκεί να έχεις πρόσβαση στο Ιντερνετ και διάθεση να ενσωματωθείς σε μια παρέα.
Αυτό ακριβώς κάνει η εικοσάχρονη deadendmind -κατά κόσμον Δάφνη, φοιτήτρια κοινωνιολογίας στην Αθήνα. Παρακινημένη από ένα εκτενές ρεπορτάζ του «Εψιλον» της «Κ.Ε.» (8/5/2005), την επομένη κιόλας μπήκε στη διεύθυνση www.bookcrossing.com  και βάλθηκε ν' ακολουθήσει πιστά τις οδηγίες: Πήρε ένα βιβλίο που της περίσσευε, το καταχώρισε στο σάιτ δίνοντάς του αριθμό ταυτότητας, τύπωσε και κόλλησε πάνω του την ειδική ετικέτα που εξηγεί τι πρέπει να κάνει όποιος το εντοπίσει και ενημέρωσε κάθε πιθανό ενδιαφερόμενο πού σκοπεύει να το «απελευθερώσει».
Κι ενώ περίμενε να δει σε τίνος χέρια θα πέσει το βιβλίο της, πώς θα σχολιαστεί και που θ' αφεθεί μετά, έπιασε επαφή με παλιότερα μέλη του κλαμπ, άρχισε να παίρνει μέρος σε συνέδρια και «μαζώξεις», ανακάλυψε συγγραφείς σαν τον Λένο Χρηστίδη και τον Ακίρα Γιουσουμούρα, κι έκανε φίλους που χωρίς το bookcrossing δεν θα συναντούσε ποτέ.
Τώρα, πια, η Δάφνη δεν ξαλαφρώνει μόνο τη βιβλιοθήκη της από παιδικά βιβλία σαν τα «Γκρίζα χιόνια» της Αννας Δεϊμέζη-Καλιότσου που είχε αφήσει έξω από το στρατιωτικό νοσοκομείο της Πεντέλης ή το ιστορικό μυθιστόρημα «The Borgia Bride» της Jeanne Kalogridis που έδωσε στους γονείς της για να το «απελευθερώσουν», ενώ ταξίδευαν στο εξωτερικό. Με το που διαπίστωσε ότι και τα δύο βρήκαν αποδέκτες -το πρώτο ένα κοριτσάκι και το δεύτερο μια αυστραλέζα γιαγιά που το μάζεψε στην Φλωρεντία και το αποχωρίστηκε στο Λονδίνο- άρχισε να ρίχνει... στο πέλαγος και αγαπημένα της μυθιστορήματα σαν τον «Φιλοξενούμενο» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, αγοράζοντας ένα δεύτερο αντίτυπο γι' αυτό το ιδιότυπο κυνήγι θησαυρού.
Η ιδέα ξεκίνησε το 2001 από -πού αλλού;- τις ΗΠΑ, οι θιασώτες της υπολογίζονται γύρω στα 500.000 άτομα ανά τον πλανήτη και η δανειστική τους βιβλιοθήκη που μεγαλώνει καθημερινά έχει ξεπεράσει τους 4.700.000 τόμους! Οπως ανακοινώθηκε στο τρίτο συνέδριο των ελλήνων bookcrossers που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στα Χανιά, η κοινότητά τους εδώ απαρτίζεται από 2.500 μέλη, αλλά οι ενεργοί, εκείνοι δηλαδή που αφήνουν ή κυνηγούν βιβλία σε δημόσιους χώρους αφήνοντας στο Διαδίκτυο το στίγμα τους, «δεν πρέπει να ξεπερνούν τους εκατό», λέει η Δάφνη. Ανάμεσά τους, «πολλές κοπέλες, άφθονος φοιτητικός πληθυσμός, ελάχιστοι οικογενειάρχες και μετρημένοι στα δάχτυλα οι άνω των 40».
Ο πιο δραστήριος ίσως από τους παραπάνω είναι ο aris1, συντάκτης ύλης σε μεγάλη εφημερίδα, που από το 2003 μέχρι σήμερα έχει «απελευθερώσει» κοντά στα 800 βιβλία! Πού;
Στον Εθνικό Κήπο -ένα μέρος με άπειρες κρυψώνες- στο άγαλμα του Μακρυγιάννη στην Αρεοπαγίτου, σε θέατρα, κινηματογράφους και φεστιβάλ, σε παγκάκια, σε πυροσβεστικές φωλιές, σε καφετέριες όπως το «Τοy cafe» πίσω από την Παλαιά Βουλή ή στην «Καφεΐνα» της οδού Κιάφας και το «Ethnique» κοντά στην πλατεία Νέας Σμύρνης, δυο στέκια ενταγμένα στην «επίσημη ζώνη bookcrossing» μιας και οι ιδιοκτήτες τους διέθεσαν από ένα μικρό χώρο στα μέλη της ομάδας για ν' αφήνουν και να βρίσκουν βιβλία σε τακτά διαστήματα.
Μια παρέα πολυεθνική
Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, «δεν είμαστε καμιά... κουλτουριασμένη λέσχη» διευκρινίζει ο aris1 στην ιστοσελίδα του. "Ταξιδεύουμε" βιβλία, κάνουμε παρέα, πάμε σινεμά, για ποτό, άμα λάχει ρίχνουμε και κανένα χορό. Πολλοί από μας δοκιμάζουν να γράψουν κι οι ίδιοι, άλλοι μοιράζονται τα κείμενά τους στο Ιντερνετ, άλλοι τα... εκμυστηρεύονται σε φίλους, άλλοι τα κρατούν για τον εαυτό τους, και μερικοί έχουν την τύχη να τα δημοσιεύσουν. Ομως, το βασικό μας χαρακτηριστικό είναι ότι διαβάζουμε. Μοιραζόμαστε τις απόψεις μας και θέλουμε να κάνουμε κι άλλους να διαβάζουν. Σε μια Ελλάδα όπου το 43,5% δεν διαβάζει ούτε ένα βιβλίο το χρόνο, δεν είναι αυτό έστω και λίγο ενθαρρυντικό;»
Οπως τα σεμινάρια λογοτεχνικής γραφής που πολλαπλασιάστηκαν τα τελευταία χρόνια σαν μανιτάρια, όπως οι λέσχες ανάγνωσης που δημιουργήθηκαν έπειτα από την σχετική καμπάνια του ΕΚΕΒΙ, έτσι και το bookcrossing έρχεται με τον τρόπο του να υπενθυμίσει την ανάγκη κάποιων ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα να ενταχθούν σε μια ομάδα, κι αντί να μένουν κλεισμένοι στο καβούκι τους, να εκτίθενται και να επικοινωνούν.
Σήμερα, η Δάφνη ξέρει ότι αν αποφασίσει να εκδράμει στη Λάρισα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα ή την Κρήτη, όλο και κάποιος bookcrosser θα βρεθεί να την υποδεχτεί. Μέσα σε μια τριετία, άλλωστε, γνώρισε από κοντά βιβλιόφιλους ταξιδιώτες από την Αμερική, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Αγγλία και την Ολλανδία, αλλά και συγγραφείς που συμμετείχαν στα συνέδρια -από τον Θόδωρο Γρηγοριάδη, την Ερση Σωτηροπούλου και τον Χρήστο Χρυσόπουλο ώς τον Αλέξη Σταμάτη, τη Σώτη Τριανταφύλλου και τον Νίκο Πλατή.
Η εγγραφή στο bοokcrossing.com είναι δωρεάν: Δίνει κανείς ένα password και το e-mail του (το οποίο στη συνέχεια δεν εμφανίζεται ποτέ και πουθενά) και εμφανίζεται στην ιστοσελίδα με το ψευδώνυμο που έχει επιλέξει. Τα σχόλια που συγκροτούν το «ημερολόγιο καταστρώματος» του κάθε τίτλου δεν είναι απαραίτητο να γράφονται στ' αγγλικά, τα ελληνικά φτάνουν και περισσεύουν. Στο ηλεκτρονικό ράφι που διαθέτει ο κάθε brookcrosser υπάρχουν ξεχωριστές θέσεις για τα βιβλία που επιθυμεί να διαβάσει, να χαρίσει ή ν' ανταλλάξει. Και την τελευταία Κυριακή κάθε μήνα, σ' ένα κεντρικό καφέ της πόλης, δίνουν όλοι τους ραντεβού για να τα πουν από κοντά και να προχωρήσουν σε μαζικές «απελευθερώσεις». Αλλος για το κλαμπ;

Της ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

(C) ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ
Κάδμου 7 & Δαιδάλου
Λιβαδειά 32100
τηλ. 22610.89970
fax 22610.81028