Πέθανε ο συγγραφέας Μίλοραντ Πάβιτς

Σε ηλικία 80 ετών από έμφραγμα του μυοκαρδίου απεβίωσε ο Σέρβος συγγραφέας Μίλοραντ Πάβιτς.  Έγινε ο πρώτος συγγραφέας που έγραψε με δομή hypertext πριν ακόμη από το Ίντερνετ. Το περίφημο «Λεξικό των Χαζάρων» του, που κυκλοφόρησε το 1980 και μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες, ήταν ένα μυθιστόρημα που μπορούσε κανείς να το αρχίσει και να το τελειώσει σε οποιαδήποτε σελίδα. Ένα μυθιστόρημα, δηλαδή, που κάθε αναγνώστης μπορούσε να το διαβάσει αλλιώς, συμμετέχοντας στην ουσία στη δημιουργία, μετέχοντας δηλαδή διαδραστικά στο έργο, επιλέγοντας ακόμα και το τέλος του.

Το θεατρικό του έργο «Για πάντα και μια μέρα παραπάνω», που κάποια στιγμή παιζόταν σε πέντε διαφορετικά ρωσικά θέατρα, έχει ανδρική και θηλυκή εκδοχή. Οι θεατές ψήφιζαν κάθε βράδυ ποια εκδοχή ήθελαν και οι ηθοποιοί ήταν προετοιμασμένοι και για τις δύο. Αυτό δεν ήταν απλώς ένα παιχνίδι. Όπως υποστήριζε σε παλιότερη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ», «είναι σε μεγάλη άνοδο η γυναικεία γραφή». Διότι «υπάρχουν πολλές νέες γυναικείες φωνές που χαρακτηρίζονται από ειλικρίνεια και δεν αλλοιώνουν την πραγματικότητα για ιδεολογικούς λόγους».

Για την παράξενη δομή των έργων του ο Μίλοραντ Πάβιτς -που έδωσε πριν από δύο χρόνια διάλεξη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στο πλαίσιο του Megaron Plus και παλιότερα επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη, προσκεκλημένος της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου- είχε, επίσης, πει: «Δεν μπορείς να ακούσεις τη μουσική από το τέλος προς την αρχή. Αντίθετα μπορεί να δείς ένα αρχιτεκτόνημα από διαφορετικές γωνίες. Βλέπω λοιπόν το μυθιστόρημα ως ένα σπίτι. Τα βιβλία μου μπορούν να διαβάζονται με το γνωστό, συνήθη τρόπο αλλά και διαφορετικά, ξεκινώντας από οποιοδήποτε σημείο. Είναι δομή ανάλογη με του στραυρολέξου». Αυτό, μάλιστα, δεν το θεωρούσε καν μοντέρνο: «Η Ελλάδα για μένα έχει μεγάλη σημασία ως λίκνο της προφορικής ποίησης, από τον Όμηρο έως σήμερα», έλεγε. «Η μη γραμμική αφήγηση, την οποία εμείς θεωρούμε μεταμοντέρνα, υπήρχε στα ομηρικά κείμενα πριν αυτά καταγραφούν. Επίσης εμφανίζεται στη Λειτουργία που είναι μη γραμμικό κείμενο, με δομή ημερολογίου».

Πηγή