24/2/11

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και Οδυσσέας Ελύτης

Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του νομπελίστα ποιητή μας Οδυσσέα Ελύτη και 100 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου μας πεζογράφου Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Σε μια προσπάθεια να τιμήσουμε και τους δύο, δημοσιεύουμε αποσπάσματα από το δοκίμιο του ποιητή «Η μαγεία του Παπαδιαμάντη».
-------
Το φως του Παπαδιαμάντη βρίσκεται μάλλον πιο κοντά στο πανάρχαιο λυχνάρι. Αλλά σ’ ένα λυχνάρι το φως, αν υπάρχει, οφείλεται στο λάδι. Θησαυρισμένο το δικό του από τους ελαιώνες των παιδικών του χρόνων, άργησε ν’ ανέβει στο φιτίλι. Χρόνια και χρόνια φυλαγμένο στο υποσυνείδητό του, γαλήνευε, καταστάλαζε, λαμπικάριζε όλα της παιδικής ηλικίας τα περιστατικά, μ’έναν τρόπο που θα έδινε το δικαίωμα να υποστηρίξει κανείς πως η ωρίμανση του συγγραφέα γινόταν εν αγνοία του εκεί, σε μια περιοχή όπου ο άνθρωπος δε διαθέτει την κουτή ευφυϊα να ξεχωρίζει αυτά που βλέπει απ’ αυτά που αισθάνεται. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει.
-------
Να που βρίσκεται η αληθινή μαγεία του Παπαδιαμάντη. Δε ζητά να τεντώσει τα νεύρα μας, να σείσει πύργους και να επικαλεστεί τέρατα. Οι νύχτες του, ελαφρές σαν το γιασεμί, ακόμη και όταν περιέχουν τρικυμίες, πέφτουν επάνω στην ψυχή μας σαν μεγάλες πεταλούδες που αλλάζουν ολοένα θέση, αφήνοντας μια στιγμή να δούμε στα διάκενα τη χρυσή παραλία όπου θα μπορούσαμε να’ χαμε περπατήσει χωρίς βάρος, χωρίς αμαρτία. Είναι εκεί που βρίσκεται το μεγάλο μυστικό¨ αυτό το «θα μπορούσαμε» είναι ο οίακας που δε γίνεται να γυρίσει, μόνο μας αφήνει με το χέρι μετέωρο ανάμεσα πίκρα και γοητεία, προσδοκώμενο και άφταστο. «Σαν να’χαν ποτέ τελειωμό τα πάθια κι οι καημοί του κόσμου.»
-------
Η μεγάλη τέχνη βρίσκεται οπουδήποτε ο άνθρωπος κατορθώνει ν’ αναγνωρίζει τον εαυτό του και να τον εκφράζει με πληρότητα μες στο ελάχιστο.


Ο Οδ. Ελύτης στο βιβλίο του «Η Μαγεία του Παπαδιαμάντη» πλησιάζει με εξαιρετική ευαισθησία κι ακρίβεια το έργο του μεγάλου νεοέλληνα πεζογράφου, του ζωγράφου της ψυχής των ταπεινών κι απλοϊκών ανθρώπων.Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης πλήρης ο ίδιος, αγάπης και συμπάθειας μεταγγίζει τα ψυχικά του αυτά γνωρίσματα στους ήρωές του, ακόμη και στην Χαδούλα,την στραγγαλίστρια μικρών παιδιών, την ηρωΐδα του καλύτερου διηγήματός του, της «Φόνισσας».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

(C) ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ
Κάδμου 7 & Δαιδάλου
Λιβαδειά 32100
τηλ. 22610.89970
fax 22610.81028