14/11/08

Οι άντρες δε διαβάζουν Λογοτεχνία και Ιστορία οι γυναίκες

Ετσι η Βικτόρια Χίσλοπ προσπαθεί με τα βιβλία της να γεφυρώσει τους δύο αναγνωστικούς κόσμους. Μετά τους λεπρούς της Σπιναλόγκας, με τους οποίους ασχολήθηκε στο μπεστ σέλερ «Το νησί», ήρθε για τη Βρετανίδα συγγραφέα η ώρα για τον ισπανικό Εμφύλιο. Είναι το θέμα του «Γυρισμού».

image

Με το πρώτο μυθιστόρημά της, «Το νησί», η Βρετανίδα Βικτόρια Χίσλοπ κέρδισε αμέσως αυτό που κάθε πρωτοεμφανιζόμενος ονειρεύεται. Το βιβλίο της έγινε παγκόσμιο μπεστ σέλερ (κυκλοφόρησε σε 27 χώρες). Στην Ελλάδα, μάλιστα, θριάμβευσε στις πωλήσεις. Επαιξε ρόλο και το θέμα του. Η Χίσλοπ ασχολήθηκε με τους λεπρούς της δικής μας Σπιναλόγκας.

Για το δεύτερο μυθιστόρημά της η Βρετανίδα συγγραφέας εμπνεύστηκε από την Ισπανία. Ο «Γυρισμός» (μτφρ.: Μιχάλης Δελέγκος, πάλι από τις εκδόσεις «Διόπτρα») αναφέρεται σε μια ερωτική ιστορία που διαδραματίζεται στον τριετή ('36-'39) ισπανικό εμφύλιο πόλεμο. Τη μερίδα του λέοντος έχει ο ισπανικός νότος, αφού μεγάλο μέρος του βιβλίου επικεντρώνεται στα καλντερίμια της Γρανάδας. Συναντήσαμε τη Βικτόρια Χίσλοπ, με αφορμή την παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης του «Γυρισμού».

Να θυμίσουμε ότι η Βρετανίδα συγγραφέας, που δεν δηλώνει μόνον φίλη της χώρας μας, αλλά αυτόν τον καιρό μαθαίνει και ελληνικά, εργάζεται ως δημοσιογράφος με αντικείμενο το ταξιδιωτικό ρεπορτάζ στις εφημερίδες «Sunday Telegraph» και «Daily Telegraph», καθώς και στο περιοδικό «Woman & Home».

image

Μετά το ελληνικό θέμα του «Νησιού», επιλέγετε να μιλήσετε και πάλι για τη Μεσόγειο. Στο πρώτο βιβλίο σας έχουμε τους λεπρούς της Σπιναλόγκας, στο δεύτερο τον ισπανικό Εμφύλιο. Μπορούμε να βρούμε ότι έχουν κοινά στοιχεία ανάμεσά τους;
«Πέραν του ότι και τα δύο διαδραματίζονται την ίδια εποχή, το κοινό στοιχείο που τα συνδέει είναι η έννοια του ταμπού. Δεν θέλει κανείς να μιλάει για το παρελθόν του, αν είναι στιγματισμένο. Οταν άρχισα να ερευνώ τον ισπανικό Εμφύλιο, αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι πολλές οικογένειες στην Ισπανία δεν ήθελαν καν να συζητήσουν το θέμα. Κι όταν τις ρωτούσα, τις περισσότερες φορές μού "κατέβαζαν ρολά"».

Γιατί και στα δύο μυθιστορήματά σας επιλέξατε να επικεντρωθείτε σε μια ερωτική ιστορία αντί, αξιοποιώντας την ιστορική έρευνα που κάνατε, να γράψετε ένα ιστορικό μυθιστόρημα, λογοτεχνικό είδος που έχει μακρά παράδοση στη χώρα σας;
«Θεωρώ ότι δεν έχω τα προσόντα να γράψω Ιστορία κι έτσι προτιμώ να γράψω κάτι που θα με ενδιέφερε εμένα την ίδια να διαβάσω. Ενα από τα αγαπημένα μου βιβλία είναι το "1984" του Τζορτζ Οργουελ, το οποίο, αν και είναι πολιτικό βιβλίο, έχει στο επίκεντρό του μια ερωτική σχέση».

Προτιμάτε να μιλήσετε για τον έρωτα και την αγάπη κάτω από δύσκολες συνθήκες, διότι τότε είναι που δοκιμάζονται τα όριά τους;
«Για να υπάρχει ένα δραματικό στοιχείο μέσα σε μια ιστορία, πρέπει να υπάρχει κάτι το συγκρουσιακό. Δεν μπορείς να γράψεις ότι κάποιοι γνωρίστηκαν, παντρεύτηκαν και έκαναν παιδιά, είναι πολύ λίγο. Αυτό που προσπαθώ να δείξω είναι την ένταση που υπάρχει ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας. Συμβαίνει μέσα σ' αυτή ένας μικρός πόλεμος».

Πιστεύετε ότι το θέμα των οικογενειακών σχέσεων έχει υποχωρήσει στις προτιμήσεις των συγγραφέων;
«Δεν λοξοκοιτάω προς τη βρετανική αγορά, γιατί τότε θα έπρεπε να γράφω αστυνομικά μυθιστορήματα, τα οποία βρίσκονται στην κορυφή των πωλήσεων. Είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχει χώρος στον κατάλογο των ευπώλητων για μυθιστορήματα με πρωταγωνιστές που είναι μέλη μιας οικογένειας. Δεν κοιτάζω, όμως, να γράψω κάτι που να ενδιαφέρει τον κόσμο. Μου βγαίνει αυθόρμητα το θέμα, γιατί το έχω μέσα μου».

Μήπως επαναφέρετε με τη λογοτεχνία σας το αίτημα ότι ήρθε ο καιρός να μιλήσουμε ξανά για ηθική και αξίες;
«Δεν είμαι αρμόδια να πω στους ανθρώπους πώς να ζουν. Υπάρχει ένας σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες. Οι άντρες δεν διαβάζουν μυθιστορήματα, οι γυναίκες δεν διαβάζουν Ιστορία. Τα δικά μου βιβλία γεφυρώνουν αυτούς τους δύο αναγνωστικούς κόσμους. Αυτός που διαβάζει τα μυθιστορήματα, ίσως ενδιαφερθεί για την Ιστορία και το αντίστροφο. Στον "Γυρισμό" έλαβα θέση ενάντια στη δικτατορία και στον φασισμό».

Η ενασχόλησή σας με τον ισπανικό εμφύλιο και την εγκαθίδρυση της φρανκικής δικτατορίας, τι στίγμα άφησε μέσα σας;
«Αυτό που έκανε εντύπωση, ήταν ότι μετά τον θάνατο του Φράνκο το 1975, υπήρξε μια συλλογική απόφαση να προχωρήσει η κοινωνία μπροστά και να μην αναλωθεί σε δικαστήρια για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν εναντίον των δημοκρατικών. Μόλις πέρυσι, από τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Χοσέ Θαπατέρο, του οποίου ο παππούς είχε εκτελεστεί από τους φρανκιστές, ψηφίστηκε ο νόμος ιστορικής μνήμης που καταδικάζει επίσημα τη δικτατορία του Φράνκο».

Οι ομαδικοί τάφοι που άρχισαν να ανοίγονται τα τελευταία χρόνια, δεν αναζωπύρωσαν τη συζήτηση για τα θύματα του ισπανικού Εμφυλίου;
«Εχετε δίκιο. Πριν από λίγες μέρες ήταν θέμα πρώτης γραμμής στην Ισπανία με αφορμή την εκταφή των οστών του Λόρκα. Ο τρόπος με τον οποίο δολοφονήθηκε συμβολίζει ότι στην Ισπανία καταπιέστηκε η δημοκρατία, η φιλελεύθερη σκέψη και η ομοφυλοφιλία».

Εκείνη την εποχή θα ακολουθούσατε τους φρανκιστές ή τους δημοκρατικούς;
«(γελάει). Θα υποστήριζα τη νόμιμη κυβέρνηση και τους δημοκρατικούς. Η κυβέρνηση ήταν πολυκομματική: υπήρχαν μαρξιστές, σοσιαλιστές, δημοκράτες, πάρα πολλές φράξιες που η μια αντιμαχόταν την άλλη. Εάν ζούσα εκείνη την περίοδο, δεν θα ήμουν κομμουνίστρια, θα ανήκα στο σοσιαλιστικό κόμμα. Εδώ να σημειώσω ότι τότε επετράπη στις γυναίκες να ψηφίζουν και να συμμετέχουν σε αθλήματα».

Τα εγκλήματα μπορούν να παραγράφονται με νόμους;
«Εγώ δεν έχω υποφέρει από ένα τέτοιο έγκλημα. Εν τούτοις, πάντα υπάρχει περιθώριο για συμφιλίωση και για συγχώρεση».

Ποια είναι η γνώμη σας για τα βρετανικά βραβεία; Βοηθούν τη λογοτεχνία ή τις πωλήσεις;
«Γίνεται πολλή φασαρία για τα βραβεία, αλλά αυτό που μετράει τελικά είναι το αναγνωστικό κοινό που αποφασίζει. Με τα βραβεία στρέφεις την προσοχή στο βιβλίο και βοηθάς οικονομικά τους νέους συγγραφείς. Πάντως, είναι πολύ πιο ωραία εικόνα να κάθεται κάποιος κάπου και να διαβάζει χρησιμοποιώντας το μυαλό και τη φαντασία του, παρά να βλέπει τηλεόραση».
Πού συναντώνται και πού αποκλίνουν οι δρόμοι της δημοσιογραφίας και της λογοτεχνίας;
«Θέλουν διαφορετικό χρόνο. Ενα δημοσιογραφικό κείμενο γράφεται υπό πίεση, ενώ ένα μυθιστόρημα μπορεί να χρειαστεί και χρόνια για να ολοκληρωθεί». *

Το κλειδί του αναγνώστη για να ξεκλειδώσει τον «Γυρισμό» είναι η μνήμη;
«Είναι σημαντική η μνήμη και είναι σημαντικό να διαβάζουμε Ιστορία. Ο λόγος που μαθαίνουμε Ιστορία στο σχολείο είναι για να βλέπουμε τι έγινε και να μην επαναλαμβάνουμε τον πόλεμο. Ωστόσο, αν θυμηθούμε την πρόσφατη εισβολή στο Ιράκ, δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο».

Καταδικάζετε αυτόν τον πόλεμο;
«Θεωρώ ότι είναι ένα λάθος που διέπραξε ο Τόνι Μπλερ, παρότι βγήκαν εκατομμύρια άνθρωποι στον δρόμο και διαμαρτυρήθηκαν».

Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ

Στη συλλογή της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς υπάρχουν τα βιβλία της Victoria Hislop“Το νησί” και το “Γυρισμός”

Δεν υπάρχουν σχόλια:

(C) ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ
Κάδμου 7 & Δαιδάλου
Λιβαδειά 32100
τηλ. 22610.89970
fax 22610.81028