Ο Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης και ο Θάνος Ψυχογιός, νοερώς ναυαγοί σ' ένα νησί, συνομιλούν για την περιπέτεια του να είσαι εκδότης
Βρεθήκαμε, νοερώς, με τη δύναμη της φαντασίας, ναυαγοί μεν, αλλά ξένοιαστοι κι ανέμελοι, σ' ένα νησί με τον Θάνο Ψυχογιό, των εκδόσεων Ψυχογιός, βεβαίως, και ανοιχτήκαμε σε μια συζήτηση για τα βιβλία, τον πλούτο τους, τη δύναμή τους, τους τρόπους να μας παρηγορούν, να μας μορφώνουν, να μας ωθούν σε γόνιμες σκέψεις.
Κύριε Ψυχογιέ, συν-ναυαγέ μου, ποια βιβλία θα φέρνατε εδώ μαζί σας αν είχατε τη δυνατότητα;
Πρώτα πρώτα, την Αγία Γραφή, για να παίρνω κουράγιο στην απέραντη μοναξιά και ησυχία. Μετά, βιβλία φιλοσοφίας, όπως το «Πλάτωνος Φαίδρος» και ο «Φάουστ του Γκαίτε», του καθηγητή μου Ιωάννη Θεοδωρακόπουλου, το «20ος αιώνας: Σύγχρονα φιλοσοφικά ρεύματα», εκδόσεις ΜΙΕΤ, και ίσως ένα-δύο από τα έργα του Ντοστογιέφσκι, καθώς η ησυχία ενός απομονωμένου περιβάλλοντος προσφέρει την ευκαιρία να διαβάσεις σε βάθος και να αναστοχαστείς τη διαδρομή της ζωής σου. Η φιλοσοφία είναι η οδός προς την αυτογνωσία. Θεωρώ πως οι ποικίλες δραστηριότητες του σύγχρονου ανθρώπου τον έχουν αποπροσανατολίσει από τον κύριο στόχο του, που είναι η αυτογνωσία και μέσω αυτής η ικανοποίηση του Είναι του. Αν με απάλλασσε η ζωή από τα περιττά, σε ένα έρημο νησί ως ναυαγός θα αναζητούσα το κέντρο της ύπαρξής μου μέσα από τα βιβλία που προανέφερα.
Πείτε μου ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που θυμάστε ότι διαβάσατε και σας συγκλόνισε;
Είχα την ευκαιρία στα νεανικά μου χρόνια να διαβάσω πολλά βιβλία, από τα οποία άλλα με επηρέασαν πολύ, όπως το «Μπορείς» του Πισσάνου, και άλλα με συγκλόνισαν, όπως «Οι Αθλιοι» του Β. Ουγκώ, σε μετάφραση Μάρκου Αυγέρη. Στο δεύτερο είχα εντυπωσιαστεί από τη δεινή περιγραφή των άθλιων κοινωνικών συνθηκών της εποχής. Είχα πάρει χαρτί και μολύβι και σημείωνα σχεδόν από κάθε σελίδα προτάσεις-αποφθέγματα του συγγραφέα.
Πώς λάβατε την απόφαση να γίνετε εκδότης; Τι σας ενέπνευσε να μπείτε σ' αυτήν την τόσο γοητευτική αλλά και δύσκολη περιπέτεια;
Από μικρό παιδί η μητέρα μου μού είχε καλλιεργήσει την έννοια της προσφοράς και της αποστολής στην κοινωνία. Ετσι ήμουν προετοιμασμένος να επιλέξω επάγγελμα που θα κινούνταν προς αυτές τις κατευθύνσεις. Θέλαμε κι εγώ και η μητέρα μου να γίνω κληρικός. Αλλωστε σπούδασα στην επτατάξιο Εκκλησιαστική Σχολή της Κορίνθου και μετά στη Θεολογική και Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ομως, το βάρος της αποστολής ιεροσύνης, το υψηλό χρέος της ευθύνης με έκαναν να αλλάξω πορεία και να μπω στον χώρο του βιβλίου (που μου χαρίζει πνευματική αγαλλίαση). Το 1972 δημιουργήσαμε μαζί με την αδελφή μου Μαρία ένα γραφείο πωλήσεως βιβλίων με δόσεις. Ονειρό μου όμως ήταν να γίνω κάποτε εκδότης, ώστε να συμβάλω όχι μόνο στην προώθηση των βιβλίων αλλά και στην έκδοση αυτών που εμένα θα μου άρεσαν και θα ήμουν βέβαιος ότι θα συμβάλουν στο πολιτιστικό περιβάλλον της χώρας μου. Το όνειρό μου άρχισε να υλοποιείται το 1979 με την έκδοση τεσσάρων παιδικών μυθιστορημάτων από βραβευμένους ξένους συγγραφείς.
Μου είχατε διηγηθεί κάποτε την ιστορία με τη μητέρα σας, η οποία σας παρότρυνε διαρκώς να «μάθετε γράμματα». Μου τη θυμίζετε, παρακαλώ;
Εχω ακόμα το πρώτο βιβλίο που μου αγόρασε για να μου διαβάσει όταν ήμουν έξι ετών, «Πώς νικά η Αγάπη», μια συλλογή επτά διηγημάτων. Πράγματι, είναι αυτή που μου καλλιέργησε τη μεγάλη αγάπη στα βιβλία και την ανάγνωση, αν και είχε πάει μόνο στο 4τάξιο Δημοτικό Σχολείο. Θυμάμαι όταν ήμουν 5-6 ετών και πήγαινε από το χωριό μας (Αγία Παρασκευή Λοκρίδος) στη Λιβαδειά, η μητέρα μου αγόραζε πάντοτε κάποια βιβλία, παρά τα πενιχρά οικονομικά μέσα της αγροτικής μας οικογένειας. Θρησκευτικά για τον εαυτό της και παιδικά για μένα. Καθότανε να διαβάσουμε μαζί και με ενθάρρυνε όσο ήμουν κοντά της, στο Δημοτικό, να διαβάζω για να καλυτερέψω τη ζωή μου και να ξεφύγω από το περιβάλλον του χωριού. Συγκεφαλαιώνοντας θα έλεγα πως ό,τι πέτυχα στην πνευματική μου καλλιέργεια το οφείλω πρωτίστως στη μητέρα μου και μετά στα σχολεία όπου φοίτησα, και ό,τι πέτυχα στην επαγγελματική μου σταδιοδρομία οφείλεται στη σκληρή εργασία την οποία μου ενέπνευσε η φύση του πατέρα μου.
Εχετε στον κατάλογό σας πλήθος πετυχημένων βιβλίων, τόσο εμπορικά όσο και λόγω δεξιώσεως από την κριτική και ένα δύσκολο κοινό. Ποια λέτε ότι είναι τα δέκα που σας κάνουν περήφανο που τα εκδώσατε;
Είναι σαν να με ρωτάτε ποιο από τα τρία παιδιά μου είναι το καλύτερο. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσω από τους 1.500 και πλέον τίτλους βιβλίων ποια είναι τα 10 τα καλά. Πρέπει να σας πω ότι είμαι περήφανος για όλα μας τα βιβλία, τα οποία έχουμε εκδώσει ύστερα από εμπεριστατωμένη έρευνα και ομαδική δουλειά.
Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή στη σταδιοδρομία σας; Ποια η πιο συγκινητική;
Δεν ήταν μία, αλλά αρκετές οι στιγμές που αγωνίστηκα, ειδικά τα πρώτα χρόνια, 1972-1980, αν η μικρή μου επιχείρηση θα επιβίωνε ή θα έκλεινε. Ετσι αισθάνομαι ευτυχής που κατάφερα να είμαι στον χώρο του βιβλίου 37 χρόνια, εκ των οποίων τα 30 τελευταία εκδότης. Στην πορεία αυτή συνεργάτις και σύντροφος πιστή ήταν και παραμένει η σύζυγός μου Νίνα, η οποία με το γυναικείο μυαλό της μου έδωσε καίριες συμβουλές σε κρίσιμες περιόδους. Οσο για τις στιγμές συγκίνησης, αυτές ήταν και είναι πολλές. Θα μείνω στη γιορτή των 25 χρόνων της εταιρείας, που συν-γιορτάσαμε μαζί με τους πολύτιμους συνεργάτες μου, την πενταμελή οικογένειά μου και φίλους. Οταν άρχισα την εκδοτική μου καριέρα η σύζυγός μου ήταν έγκυος στο πρώτο μας παιδί. Στον εορτασμό των 25 χρόνων ήμασταν πέντε μέλη επί της υποδοχής.
Ναυαγοί μεν, αλλά έχουν ειδοποιηθεί σωστικά συνεργεία και έρχονται να μας παραλάβουν. Ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σας όταν θα επιστρέψετε στα γραφεία σας;
Να φέρω μαζί μου αυτόν τον ξαναβαφτισμένο εαυτό της αυτογνωσίας. Και παράλληλα, να αναπτύξω ταχύτητα για περαιτέρω πρόοδο της εταιρείας στον χώρο του βιβλίου. Και να εμπνεύσω στους συνεργάτες μου, που τους διακρίνουν το πάθος και η αφοσίωση στη δουλειά μας, την άποψη ότι «το καλό αποτέλεσμα» δεν είναι αρκετό αλλά πρέπει να επιδιώκουμε το καλύτερο. Αφοσιωμένοι στις αρχές που μας βοήθησαν να φτάσουμε έως εδώ, να εξασφαλίσουμε συνεχή ανοδική πορεία, να γίνουμε καλύτεροι, έχοντας πάντα ως στόχο μας «την ικανοποίηση των αναγνωστών μας και μετά την κερδοφορία για επιβίωση και συνέχιση της ανάπτυξής μας».
Υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στον χώρο του βιβλίου; Ποιες;
Οφείλω να ομολογήσω πως το βιβλίο, παρά τη γενική περιπέτεια της αγοράς, έχει υποστεί τη μικρότερη πτώση. Κι αυτό γιατί δεν αποτελεί είδος πολυτελείας. Από την άλλη, η μείωση των εξόδων οδηγεί τον κόσμο σε μια εσωστρέφεια και το βιβλίο αποτελεί έναν παρήγορο και πιστό σύντροφο στις δυσκολίες. Ομως σε επίπεδο δομής της αγοράς μας, δηλαδή αν έχει συντελεστεί ανακατάταξη των μεριδίων, είναι νωρίς για να το δούμε.
Ποια είναι η μεγαλύτερη απόλαυση και ικανοποίηση του να είναι κάποιος εκδότης;
Η κορυφαία στιγμή του εκδότη είναι όταν παίρνει στα χέρια του το τυπωμένο βιβλίο και το καμαρώνει. Οταν το βλέπει στις προθήκες της αγοράς να φιγουράρει, όταν ακούει από αγνώστους να λένε «Τι καλό βιβλίο!». Ο εκδότης, βλέπετε, ζει τον κόσμο της αγοράς μέσα από τη δημιουργία του λόγου και του πνεύματος. Είμαστε ίσως οι πιο ευλογημένοι επιχειρηματίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου