ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ «ΛΟΓΟΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΡΑΝΙΚΗ ΕΡΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ» ]
Στο θεοκρατικό Ιράν του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, έκτου προέδρου της χώρας μετά την ισλαμική επανάσταση του αγιατολάχ Χομεϊνί, είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να ερωτευτείς. Και τα πράγματα γίνονται αβάσταχτα όταν είσαι καλλιτέχνης και θέλεις να μιλήσεις ανοιχτά γι' αυτό το μεγάλο έλλειμμα σεξουαλικής ελευθερίας.
Την περσινή χρονιά, ο 54χρονος Ιρανός συγγραφέας Σαχριάρ Μαντανιπούρ, με το μυθιστόρημά του «Λογοκρίνοντας μια ιρανική ερωτική ιστορία», που θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Πατάκη» (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου), έγινε πρόσωπο διεθνούς συζήτησης. Γιατί στο πρώτο βιβλίο του, που εκδόθηκε στην αγγλική γλώσσα, ξετινάζει τους αγιατολάδες.
Με λίγα λόγια, το έργο του Σαχριάρ Μαντανιπούρ, το οποίο το υποδέχθηκε με ενθουσιασμό η αγγλοσαξονική κριτική, περιγράφει αποκαλυπτικά τι σημαίνει να ζεις, να ερωτεύεσαι και να δημιουργείς στο σημερινό Ιράν του φανατισμού και του αποκλεισμού, που βλέπει παντού εχθρούς. Ο βασικός αντρικός ήρωας έχει το μικρό όνομα του συγγραφέα, Σαχριάρ. Είναι συγγραφέας, δηλαδή το alter ego του Μαντανιπούρ, και προσπαθεί να επιβιώσει έναντι του μεγάλου αντιπάλου του, του πανίσχυρου λογοκριτή, του περιβόητου υπουργείου Πολιτισμού και Ισλαμικής Καθοδήγησης.
Εν τούτοις, ο Ιρανός συγγραφέας, ο οποίος έχει περάσει το κατώφλι των πενήντα χρόνων, δεν είχε την πρόθεση να γράψει μία καταθλιπτική ιστορία, γιατί, όπως έχει δηλώσει, «ο κόσμος γύρω μας έχει αρκετούς θανάτους, καταστροφές και θλίψη». Το μαντανιπουριανό αντίδοτο είναι μία ερωτική ιστορία, στην οποία το στοιχείο της μαγείας εκτονώνει τα δύστηνα κοινωνικά συμφραζόμενα.
Παράλληλα, παρακολουθούμε τη σχέση του περήφανου Ντάρα και της όμορφης μαυρομαλλούσας Σάρα, που γνωρίζονται σε μια δημόσια βιβλιοθήκη, η οποία φλερτάρει με τη σκόνη. Μεταξύ τους, επειδή τα πάνθ' ορά ο οφθαλμός του λογοκριτή, ανταλλάσσουν μηνύματα, χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από αγαπημένα τους βιβλία. Εν τούτοις, η εκστρατεία που έχει εξαπολύσει το ιρανικό κράτος εναντίον της κοινωνικής διαφθοράς, τους απαγορεύει να μείνουν μόνοι τους! Το νέο ζευγάρι αψηφά την κρατική ντιρεκτίβα και τους επικριτικούς γονείς, και επιλέγει να συναντηθεί σε πολυσύχναστους δρόμους, σε ίντερνετ καφέ και στους καταπράσινους ιδιωτικούς κήπους της Τεχεράνης.
Σουρεαλισμός στην Τεχεράνη
«Είναι ένα λαμπρό μυθιστόρημα για το πόσο περίπλοκο είναι να γράφεις και να εκδίδεις στο Ιράν. Θα βοηθήσει να κατανοήσουμε πόσο απογοητευτική και ορισμένες φορές πόσο επικίνδυνη είναι η κατάσταση της εκδοτικής βιομηχανίας σε μια χώρα όπου τα πνευματικά δικαιώματα δεν γίνονται σεβαστά και οι συγγραφείς αγωνίζονται να δημοσιεύσουν και κινδυνεύουν να φυλακιστούν», έγραψε η «Γκάρντιαν».
«Υπενθυμίζει στον αναγνώστη τη θεωρία του Κούντερα για το μυθιστόρημα, το οποίο θεωρεί ως έναν τόπο, όπου συνυπάρχουν το όνειρο και η πραγματικότητα, το δοκίμιο και η αυτοβιογραφία», επισήμανε η «Ιντιπέντεντ».
Η «Νιου Γιορκ Τάιμς» σχολίασε ότι το μυθιστόρημα «αφήνει μια βασανιστική αίσθηση για το πώς είναι να ζεις στην Τεχεράνη, υπό την εξουσία τών μουλάδων. Μπολιάζει την ιστορία του με σουρεαλιστικά και μεταμοντέρνα στοιχεία».
Ο Σαχριάρ Μαντανιπούρ γεννήθηκε στην πόλη Σιράχ, που δεν βρίσκεται μακριά από την Περσέπολη και τη βασιλική Νεκρόπολη Νάσκε Ρουστάμ. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης και περίπου την ίδια περίοδο πήρε μέρος στον πόλεμο Ιράν - Ιράκ. Προτού επιλέξει να παραμείνει στην Αμερική, το 2006, όπου πήγε ως μέλος μιας διεθνούς επιτροπής συγγραφέων, είχε περάσει ως διευθυντής από δημόσιες ιρανικές βιβλιοθήκες. Αλλη μία δραστηριότητά του, όταν βρισκόταν ακόμη στη χώρα του, ήταν να βρεθεί στη θέση του αρχισυντάκτη στο πολύ σημαντικό ιρανικό περιοδικό «Thursday Evening» (όπως μεταφράζεται στα αγγλικά ο τίτλος του), του οποίου από το 2009 απαγορεύτηκε η κυκλοφορία.
Εχει γράψει περί τα εννέα βιβλία μυθοπλασίας, ένα μαρτυρίας, και περισσότερα από εκατό δοκίμια, με θέματα θεωρίας της λογοτεχνίας, κριτικής της τέχνης, δημιουργικής γραφής, λογοκρισίας και κοινωνικού σχολιασμού. Η χώρα του, όσο ζούσε εκεί, τον είχε τιμήσει με βραβεία για τα βιβλία και τις κριτικές του. Το «Λογοκρίνοντας μια ιρανική ερωτική ιστορία» θα κυκλοφορήσει στα γερμανικά και στα πολωνικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου