26/2/09

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Η Γυναίκα είναι τις πιο πολλές φορές η ηρωίδα στα δημοτικά τραγούδια της αγάπης, η Γυναίκα η συνδεδεμένη με τη Μάνα-Γη, με τη φύση γενικότερα, πηγή ζωής, σύμβολο γονιμότητας, πρότυπο ομορφιάς που συνομιλεί με τους γιαλούς, τους κάμπους,τα δέντρα κλπ.

Οι αρχαίες μοίρες που διαφεντεύουν τις τύχες των ανθρώπων, τα στοιχειά των πηγαδιών και των ποταμιών,τ α αερικά των λαγκαδιών και των βουνών, οι δράκοι, κι οι νεράιδες είναι οι συνομιλητές των ερωτευμένων στη δημοτική ποίηση, οι συνοδοιπόροι τους, αυτοί που τους παραστέκονται και συμπάσχουν στη θλίψη τους, αυτοί που χαίρονται στη χαρά τους. Οι μάγισσες γητεύουν τη ψυχή τους και τα ξόρκια αιχμαλωτίζουν την καρδιά τους. Οι βαριά λαβωμένοι από τα βέλη του έρωτα, ζητούν τη συνδρομή του Αφέντη-Ήλιου, τη δροσιά του Κυρ Βοριά, τη γαλήνη στη πλανεύτρα θάλασσα. Ο αϊτός,προσωποποίηση του περήφανου παλικαριού μπλέκεται με τη μορφή του Άη-Γιώργη, η πέρδικα, σύμβολο της όμορφης κοπελιάς, ταυτίζεται με τη γλυκιά εικόνα της Παναγιάς.

Έτσι με μαγικό τρόπο, η Παγανιστική λατρεία μεταμορφώνεται σιγά-σιγά, σμίγουν οι μορφές των ξωτικών και των στοιχείων της φύσης με τις μορφές των αγίων και της Παναγιάς και η μυθολογία με το Χριστιανισμό παντρεύονται αρμονικά σ' ένα γάμο που γεννά την παράδοση και τη συνέχιση των εθίμων της φυλής μας.

Οι ερωτευμένοι στο Δημοτικό μας τραγούδι σμίγουν μετά από ανυπέρβλητα εμπόδια, βάσανα, πολέμους, ξενιτιά ή χωρίζουν μετά από ξόρκια, αρρώστεια και θάνατο.

Όμως είτε μέσα από τη χαρά της τελικής δικαίωσης του έρωτα είτε μέσα από το σπαραγμό της ματαίωσης του, τα δημοτικά μας τραγούδια εκφράζουν με αριστοτεχνικό τρόπο τους στοχασμούς και τα όνειρα του ενός ολόκληρου έθνους.

Βέρα Πελέκη

1η ΟΑ

Η συγγραφέας ΙΟΥΛΙΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ συναντιέται με τους μικρούς αναγνώστες

Την Τετάρτη 4 Μαρτίου 2009, στις 11.30 το πρωϊ, στο χώρο της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς, η συγγραφέας θα συναντηθεί με μαθητές από τις τάξεις Δ, Ε, ΣΤ του 6ου Δημοτικού Σχολείου Λιβαδειάς,  ενώ το απόγευμα στις 5 θα συναντηθεί με μαθητές του Γαλλικού Ινστιτούτου, στο χώρο του Γαλλικού Ινστιτούτου (Γεωργαντά 34 - Λιβαδειά).

Η συγγραφέας θα παρουσιάσει στα παιδιά τα βιβλία της «Τι ζητάει ο Ζήνων;» και «Η πράσινη σκουφίτσα».

Περισσότερα…

21/2/09

Απονομή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας στην Κύπρο για το 2008

booksΉρθε και πάλι η σπάνια στιγμή, που τα φώτα της δημοσιότητας πέφτουν στην Κύπρο, τους λογοτέχνες της, το βιβλίο και τη λογοτεχνική παραγωγή της Κύπρου γενικότερα, μέσα από έναν δραστήριο καλλιτεχνικό θεσμό, που έχει κερδίσει την υποστήριξη πολλών συγγραφέων και φίλων της λογοτεχνίας. Πρόκειται για τον δημοφιλή διαγωνισμό -που δίνει το παρόν του κάθε χρονιά, όπου γίνεται η απονομή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας για τις εκδόσεις του έτους 2008. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ανακοίνωσε τα αποτελέσματα του διαγωνισμού του σε διάφορες κατηγορίες και με αφορμή την φετινή απονομή γιόρτασε την άνθηση στη λογοτεχνική παραγωγή της Κύπρου.

Στο μυθιστόρημα, το βραβείο απονεμήθηκε εξ ημισείας στο Μάριο Μιχαηλίδη για το βιβλίο "Ο Οστεοφύλαξ" και στον Αιμίλιο Σολωμού για το βιβλίο "Ένα τσεκούρι στα χέρια σου", στην ποίηση, βραβεύθηκε ο Λεύκιος Ζαφειρίου για το βιβλίο του "Η θλίψη του απογεύματος", ενώ στο διήγημα ο Πανίκος Παιονίδης για το έργο "Βήματα στο θολό τοπίο".

Στην κατηγορία "Μελέτη για τη λογοτεχνία, την ιστορία και τον πολιτισμό της Κύπρου από μη Κύπριο συγγραφέα", το βραβείο απονεμήθηκε στο Θεοδόση Πυλαρινό για το βιβλίο "Μυθιστορία: μύθος και ιστορία στην ποίηση του Κυριάκου Χαραλαμπίδη" ενώ στην κατηγορία "μελέτη για τη λογοτεχνία και τις τέχνες", βραβεύτηκε η Άντρη Κωνσταντίνου για το βιβλίο "Το Θέατρο στην Κύπρο 1960-1974".

Βραβεία απονεμήθηκαν επίσης στην Ελένη Λάμπρου για την εικονογράφηση του βιβλίου ''Το νησί που όλοι ήθελαν" και στην Άννα Φωτιάδου για την εικονογράφηση του βιβλίου "Κροκόδειλος".

Περισσότερα…

Ελεύθερος αφέθηκε ο συγγραφέας Χ.Νικολαΐδης που είχε καταδικαστεί στην Ταϊλάνδη

Ο συγγραφέας στο αεροδρόμιο μετά την επιστροφή του στην ΑυστραλίαΣτην Αυστραλία επέστρεψε ο Αυστραλός συγγραφέας κυπριακής καταγωγής Χάρι Νικολαΐδης, ο οποίος είχε καταδικαστεί στην Ταϊλάνδη σε φυλάκιση τριών ετών για δυσφήμηση του πρίγκιπα-διαδόχου. Τελικώς, ο βασιλιάς τού απένειμε χάρη.

Η καταδίκη του Χάρι Νικολαΐδη στηρίχθηκε στο μυθιστόρημα Verisimilitude (Αληθοφάνεια), του οποίου πωλήθηκαν μόνο επτά αντίτυπα.

Το έγκλημα της προσβολής της μοναρχίας είναι ένα πολύ σοβαρό αδίκημα στην Ταϊλάνδη, όπου πολλοί θεωρούν τον 81χρονο βασιλιά Μπουμιμπόλ ημίθεο.

Ο Νικολαΐδης επισκεπτόταν τακτικά την Ταϊλάνδη και δίδασκε αγγλικά σε πανεπιστήμιο στην βόρεια πόλη Τσιάνγκ Μάι, ενώ έγγραφε άρθρα για τοπικές εφημερίδες και ιστοσελίδες.

Συνελήφθη στο αεροδρόμιο της Μπανγκόκ, την ώρα που ήταν έτοιμος να αναχωρήσει από την χώρα χωρίς να γνωρίζει ότι το Μάρτιο είχε εκδοθεί ένταλμα για τη σύλληψή του.

via

19/2/09

Τα Απαντα του Κωνσταντίνου Καβάφη στα ρώσικα

Την ευκαιρία να γνωρίσει και να ταξιδέψει σε έναν άλλον κόσμο, σε αυτόν του Κωνσταντίνου Καβάφη, έχει εδώ και δύο περίπου εβδομάδες το ρωσικό αναγνωστικό κοινό. Το «εισιτήριο» για τη μεταφορά στο έργο του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή προσφέρει η εξαιρετικής αισθητικής έκδοση του βιβλίου «Κωνσταντίνος Καβάφης. Απαντα τα ποιητικά», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «OGI».

Στις 500 σελίδες του βιβλίου οι αναγνώστες θα έχουν τη χαρά να διαβάσουν το σύνολο των ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη. Η πραγματοποίηση της έκδοσης αυτής δεν θα λάμβανε σάρκα και οστά, αν ένας άνθρωπος δεν αφιέρωνε σχεδόν όλη τη ζωή του για την υλοποίηση αυτού του έργου.

Ο λόγος για την κ. Σόνια Ιλίνσκαγια, η οποία πέραν του ότι επιμελήθηκε την έκδοση και μετέφρασε μεγάλο μέρος των ποιημάτων, είναι αυτή που «γνώρισε» πριν από πολλά χρόνια τον Καβάφη στο ρωσικό κοινό. Η αρχή έγινε από την ίδια το 1967 μέσα από το λογοτεχνικό περιοδικό «Ξένη Λογοτεχνία», ενώ ακολούθησαν το 1984 η κυκλοφορία της ανθολογίας «Κ. Π. Καβάφης. Ποιήματα» και το 2000 ο τόμος «Ρωσική Καβαφειάδα». Το έργο μάλιστα της Σόνια Ιλίνσκαγια γύρω από το έργο του Καβάφη μαγνήτισε την προσοχή του Ρώσου νομπελίστα ποιητή Ιωσήφ Μπρόντσκι, με αποτέλεσμα να της ζητήσει στο τέλος να μεταφράσει ο ίδιος 19 ποιήματα του μεγάλου Ελληνα ποιητή.

Ελληνική Βιβλιοθήκη

Ο τόμος με τα άπαντα του Καβάφη εκδόθηκε με την υποστήριξη του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού στη σειρά «Ελληνική Βιβλιοθήκη», που εκδίδεται στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Τμήματος Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ, υπό την επιστημονική επιμέλεια του προέδρου του τμήματος και καθηγητή κ. Δ. Α. Γιαλαμά. Στο εισαγωγικό του σημείωμα ο πρόεδρος της έδρας αναφέρει πως επί πολλά χρόνια, όλοι, ερευνητές, διδάσκοντες, μεταφραστές, που αφιέρωσαν τη δραστηριότητά τους στη διάδοση της ελληνικής λογοτεχνίας στη Ρωσία, συνάντησαν ερωτήσεις όπως: «Διδάσκετε Καβάφη;» «Μεταφράζετε Καβάφη;», «Εκδίδετε Καβάφη;». Η απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις είναι «Ναι! Εκδίδουμε τον Καβάφη! Επωμισθήκαμε το δύσκολο αυτό έργο και φέρουμε την αντίστοιχη ευθύνη ενώπιον του αναγνώστη».

Στους προσεχείς στόχους της σειράς «Ελληνική Βιβλιοθήκη», είναι η έκδοση ανθολογίας με ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη, το σύνολο του έργου του Ε.Χ. Γονατά, το «Τρίτο Στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή και μια ανθολογία Ελλήνων ποιητών-υπερρεαλιστών.

Του Αχιλλεα Πατσουκα

16/2/09

Μυρτώ Λουντέμη: Λησμόνησαν τη μνήμη του πατέρα μου

 Μενέλαος Λουντέμης      «Ο πατέρας μου θυσίασε όλη του τη ζωή υπηρετώντας τα πιστεύω του και τις αξίες του, με κεντρική αναφορά τον εκπολιτισμό των ανθρώπων. Τι κάνουν λοιπόν για να διαφυλάξουν τη μνήμη του και την κληρονομιά του; Εγώ κοντεύω να πεθάνω. Τι πρέπει να κάνω, να πάρω ένα σακί με τσιμέντο και να πάω να χτίσω το σπίτι του;».

      Η κόρη του Μενέλαου Λουντέμη, Μυρτώ Λουντέμη-Ηλιοπούλου, ξεσπά, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, για το γεγονός ότι, το σπίτι όπου ο πατέρας της πέρασε τα παιδικά του χρόνια, στον Εξαπλάτανο Πέλλας, παρά το ότι έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο εδώ και 24 χρόνια, στέκει ετοιμόρροπο, ανάμεσα σε σοβάδες και σκουπίδια, για να της θυμίζει, όπως λέει, ότι «τελικά είμαστε μία απολίτιστη χώρα».

      Θυμάται μάλιστα ότι το 1988, όταν η Μελίνα Μερκούρη, ως υπουργός Πολιτισμού, έλαβε γνώση για το θέμα του σπιτιού, το οποίο έχει χαρακτηριστεί με προεδρικό διάταγμα του 1985 διατηρητέο, εξασφάλισε και έδωσε στις τοπικές αρχές κονδύλια 6 εκατ. δραχμών, ώστε να ξεκινούσαν οι διαδικασίες της αναπαλαίωσης. «Φυσικά δεν έγινε τίποτα. Τι απέγιναν τα χρήματα ποτέ δεν έμαθα», λέει η Μυρτώ Λουντέμη.

      Τα χρόνια περνούσαν και το «μπαλάκι» των αρμοδιοτήτων επί του θέματος μεταβιβαζόταν από το δήμο, στον Πολιτιστικό Σύλλογο Εξαπλατάνου, τη Νομαρχία Πέλλας και στα εκάστοτε συναρμόδια υπουργεία, ενώ ως σημαντικότερο πρόβλημα αναδεικνυόταν το ιδιοκτησιακό καθεστώς του ακινήτου, αν και όλοι οι νόμιμοι κληρονόμοι είχαν συμφωνήσει να το παραχωρήσουν δωρεάν ή έναντι ανταλλάγματος (ανταλλαγή με οικόπεδο ίσης αξίας), προκειμένου να αξιοποιηθεί.

      Το 1999, η αρμοδιότητα είχε περάσει στη Νομαρχία Πέλλας και οι κληρονόμοι είχαν έλθει σε συμφωνία για την ανταλλαγή του ακινήτου με κάποιο άλλο. Το θέμα φαινόταν πως θα προχωρούσε, ενώ ο σχεδιασμός προέβλεπε και τη δημιουργία εκθετηρίου, που θα "φιλοξενούσε" προσωπικά αντικείμενα του συγγραφέα. Η Μυρτώ Λουντέμη ξεκίνησε από την Αθήνα για τον Εξαπλάτανο με διάθεση αισιοδοξίας.

      «Τις πιο όμορφες φωτογραφίες του πατέρα μου τις έδωσα και με ειδική επεξεργασία έγιναν αφίσες 1 επί 1,80. Τις έδωσα στο δάσκαλο του χωριού, όπως και αντίγραφα από τα σημαντικότερα χειρόγραφα, για να μπουν στο εκθετήριο που υποτίθεται ότι θα δημιουργούσαν, αλλά τελικά δεν έγινε τίποτε», θυμάται.

      «Όλα αυτά τα αναζήτησα κάποια στιγμή, αλλά κανείς δεν γνώριζε να μου πει τι έγιναν», λέει και δηλώνει ανακουφισμένη που τότε δεν παραχώρησε τα πρωτότυπα των φωτογραφιών και των εγγράφων.

      Δέκα χρόνια αργότερα, με τα θεμέλια του σπιτιού να καταρρέουν, η Μυρτώ Λουντέμη εναποθέτει τις ελπίδες της για την αποκατάσταση του σπιτιού σε «κάποιον ιδιώτη με ευαισθησίες που θα ενδιαφερθεί να τιμήσει τη μνήμη του πατέρα μου».

      Όσο για το ιδιοκτησιακό, επιθυμεί «να αποφασίσει επιτέλους ο νόμος τι πρέπει να γίνει». Όπως εξηγεί, για τα ξαδέλφια της Γρηγόρη και Νίκο Τσίτσο, (παιδιά της μικρότερης αδελφής του Λουντέμη Ευγενίας και βασικούς κληρονόμους του ακινήτου) "είναι μεγάλη αδικία να τους παίρνουν το πατρικό τους, να το μπλοκάρουν, να γίνεται κατάρα η συγγένεια".

      Η 65χρονη σήμερα Μυρτώ γεννήθηκε το 1944, στην καρδιά των Δεκεμβριανών, μίας από τις πιο ταραγμένες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Τον πατέρα της, μέχρι την επάνοδό του, το 1976, στην Ελλάδα, δεν είχε την ευκαιρία να τον δει πολλές φορές. Μάλιστα, ο Λουντέμης για πολλά χρόνια νόμιζε ότι η κόρη του ήταν νεκρή. Έτσι, ο λόγος της, όταν της ζητείται να μιλήσει για εκείνον χαρακτηρίζεται από συγκαταβατικότητα, εμπεριέχει κατανόηση, αγάπη, αλλά και παράπονο.

      «Ο πατέρας μου ήταν μόνιμα εξόριστος, επειδή πίστευε στο συλλογικό καλό», τονίζει, σημειώνοντας ότι «όλη η γενιά του Λουντέμη κατέστρεψε την προσωπική της ζωή».

      Και όταν καλείται να απαντήσει εάν -πέρα από την κατανόηση και σε προσωπικό επίπεδο- έχει συγχωρήσει τον πατέρα της, για την απουσία του από τη ζωή της, σχολιάζει ότι πρόκειται για μία πολύ απλή ερώτηση, που ζητεί μία πολύ περίπλοκη απάντηση, την οποία η ίδια δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να δώσει. «Θα χρειαζόμουν μάλλον ψυχαναλυτή για να με βοηθήσει να δώσω αυτή την απάντηση, αλλά πιθανότατα θα τον τρέλαινα και αυτόν», λέει.

ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ

      Το θέμα της κατάρρευσης του σπιτιού των παιδικών χρόνων του Λουντέμη ανέδειξε το ΑΠΕ-ΜΠΕ τον Μάιο του 2008 και η δημοσιότητα που πήρε είχε ως αποτέλεσμα την κατάθεση σχετικής επερώτησης στη Βουλή (στις 12 Μαΐου 2008), από τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, Φώτη Κουβέλη. Ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Μιχάλης Λιάπης είχε απαντήσει σχετικά (στις 6 Ιουνίου 2008), ότι το κτίριο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο από το ΥΠΕΧΩΔΕ, ενώ προστατεύεται από το υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης.

      Από την πλευρά των κληρονόμων, πριν από λίγες ημέρες, κατατέθηκε πρόταση για δωρεά του ακινήτου στο Δήμο, με τον όρο ότι σε περίπτωση που δεν γίνει αξιοποίησή του και αποπεράτωση του έργου εντός συγκεκριμένου χρονικού ορίου, το ακίνητο θα επανέλθει στην κυριότητα των νόμιμων κληρονόμων.

      Το σχετικό έγγραφο βρίσκεται στα χέρια της νομικής υπηρεσίας του Δήμου Εξαπλατάνου και στον Δήμο, σύμφωνα με τη δικηγόρο Μαρία Σταυρίδου, νόμιμη εκπρόσωπο των κληρονόμων και συγκληρονόμο κατά τα 3/16 του ακινήτου, ως δισέγγονη της μεγαλύτερης αδελφής του Λουντέμη, Ζαφείρας.

      «Η δυσαρέσκεια όλων μας είναι δεδομένη. Χρόνια τώρα κανένας φορέας δεν αναλαμβάνει την ευθύνη, φεύγει συνέχεια η αρμοδιότητα από τον έναν στον άλλο», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Σταυρίδου, διευκρινίζοντας ότι «είναι η τελευταία προσπάθεια που γίνεται από τη δική μας πλευρά και εάν δεν υπάρξει αποκατάσταση δεν αποκλείεται να προσφύγουμε στη δικαιοσύνη κατά όλων των αρμόδιων φορέων».

      Ο δήμαρχος Εξαπλατάνου, Σταύρος Τουφεγγόπουλος, είπε ότι ο Δήμος δεν έχει λόγο να μην προχωρήσει στην αποδοχή της δωρεάς, ενώ σημείωσε πως επί του θέματος της αποκατάστασης του σπιτιού έχει ζητήσει να συναντηθεί με τον υπουργό Μακεδονίας- Θράκης, Σταύρο Καλαφάτη.

via

13/2/09

Μεταφράσεις εν όψει της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου

 image Σε σχετική πρόσκληση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ) ανταποκρίθηκαν αρκετοί εκδοτικοί οίκοι προτείνοντας βιβλία, αποσπάσματα των οποίων θα μεταφραστούν ώστε να παρουσιαστούν τον Μάιο στην ετήσια Διεθνή Εκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της προσπάθειας για την προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό.

Επιτροπή, την οποία την αποτελούσαν οι δημοσιογράφοι Ολγα Σελλά, Κατερίνα Σχινά και Βαγγέλης Χατζηβασιλείου και τα μέλη του Δ.Σ. του ΕΚΕΜΕΛ Ελένη Ζέρβα και Θωμάς Σκάσσης, επέλεξε τελικώς τα εξής βιβλία:

  • «Θάνατος από το Πουθενά» του Νεοκλή Γαλανόπουλου («Τόπος»),
  • «Το κόκκινο ξενοδοχείο-Η αδύνατη αναπαράσταση» της Μαρίας Ευσταθιάδη («Κέδρος»),
  • «Καφέ Λούκατς-Budapest Noir» του Κώστα Καλφόπουλου («Αγρα»),
  • «Τι ζητούν οι βάρβαροι» του Δημοσθένη Κούρτοβικ («Ελληνικά Γράμματα»),
  • «Η Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη («Κέδρος»),
  • «Μεταξύ συρμού και αποβάθρας» της Ελενας Μαρούτσου («Καστανιώτης»),
  • «Ο δρόμος για την Ουρανούπολη» του Τόλη Νικηφόρου («Νεφέλη»),
  • «Κωνσταντινούπολη-Των ασεβών μου φόβων» («Μεταίχμιο»),
  • «Για να δει τη θάλασσα» της Ευγενίας Φακίνου («Καστανιώτης»).

via

11/2/09

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ & ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΓΝΩΜΙΚΑ

Με τη δημοτική ποίηση  ο λαός ζωντανεύει τη στιγμή, το γεγονός, ρωτά και αναρωτιέται, εκφράζει και γνωματεύει.

Το δημοτικό τραγούδι λειτούργησε για αιώνες ως μέσο εκπαίδευσης για πλήθος λαού, που το είχε ως μοναδικό τρόπο να εκφραστεί, αλλά και να γνωρίσει και να διδαχτεί από τη συσσωρευμένη σοφία του συνόλου.

"Το ποιητικό σύστημα του λαού είναι μια αυτοβιογραφία.  Μια αυτοβιογραφία εκατομμυρίων ανθρώπων."
Ισμαήλ Κανταρέ

Ο Ν. Πολίτης κατατάσσει τα Γνωμικά στην πρώτη μεγάλη κατηγορία δημοτικών τραγουδιών: τα καθαρώς λυρικά  δημοτικά τραγούδια. 

Γνωμικά: σύντομα, διδακτικά και επιγραμματικά ρητά και αποφθέγματα

Πολλὰ απ αυτὰ είναι πολύστιχα, τα περισσότερα όμως είναι δίστιχα ποὺ έχουν πάρει παροιμιακὸ χαρακτήρα. Απαντώνται και ως Λιανοτράγουδα, µαντινάδες (στην Κρήτη) και κοτσάκια (στην Νάξο).

Έχουν ηθικοδιδακτικό χαρακτήρα. Ο λαός έχει γνώμη, σκέψη. Φιλοσοφεί, και φιλοσοφώντας σχηματίζει και τα γνωμικά του αντλώντας τα από την ίδια του τη ζωή.

Τα γνωμικά με τη συμπυκνωμένη πείρα και σοφία δίνουν ηθικές συμβουλές, υποδείξεις και παραινέσεις.

Τα γνωμικά συμβουλεύουν τι να κάνει ο άνθρωπος σε κάθε περίσταση της ζωής, εκφράζουν και διατυπώνουν με παραστατικό, περιεκτικό και, συνήθως, αλληγορικό τρόπο, σοφές γνώµες και λαϊκές ιδέες πάνω σε ποικίλα θέµατα τόσο συναισθηματικής φύσης, καθημερινής πρακτικής αλλά και διαχρονικών αξιών, όπως:
την ομορφιά και τη λεβεντιά, τον μάταιο λόγο, Τη φιλία, Τη σύνεση και σωφροσύνη, Την υπομονή, Τη φιλοδοξία, Την περηφάνεια, το θάνατο και τον ανθρώπινο πόνο, τον αδυσώπητο χρόνο, τις ανθρώπινες σχέσεις, την αμαρτία, το καλό και το κακό, το σεβασμό, την έχθρα, τη μοναξιά, και τόσα άλλα.

Όπως λέει ο Δημαράς:

«Εγκαρτέρηση, υπομονή, σύνεση, φρόνηση, επιτηδειότητα, αποφυγή φιλοδοξίας  είναι οι συστάσεις που βγαίνουν από το γνωμικό ελληνικό τραγούδι, ταιριαστά με το σύνολο της ψυχολογίας του».

Ακόμα και σήμερα ορισμένα είδη δημοτικής ποίησης εξακολουθούν να βρίσκονται σε ακμή, διατηρώντας ζωντανή την Ελληνική Παράδοση, στις ρίζες της.

Παραδείγματα σημερινών καταβολών των γνωμικών στο σύγχρονο δημοτικό, ρεμπέτικο και λαϊκό τραγούδι, είναι τα τραγούδια που ακούστηκαν στη διάρκεια του βίντεο:

"Να-ηταν τα νιάτα δυο φορές", παραδοσιακό

"Ψηλά τη χτίζεις τη φωλιά" του Μάρκου Βαμβακάρη

"Τα λιανοτράγουδα" του Μάνου Χατζιδάκι

Για την 1η Ομάδα Ανάγνωσης της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς

Κατερίνα Κεράστα

(Πηγή του 1ου τραγουδιού είναι το ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ - Στο 2ο τραγουδά ο Σταύρος Τζώρτζης, ενώ στο 3ο η Νταντωνάκη και ο Ψαριανός. Τμήμα αυτών των 2 τελευταίων έχει προσαρτηθεί στο βίντεο αποκλειστικά για εκπαιδευτικούς σκοπούς)

Πέθανε ο ποιητής Τάσος Δενέγρης

Την τελευταία του πνοή σε ηλικία 74 ετών άφησε το Σάββατο ο ποιητής Τάσος Δενέγρης. Το πρώτο του βιβλίο εκδόθηκε το 1974 αλλά η ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία είχε ξεκινήσει από το 1968, τότε που τα πρώτα του δημοσιεύματα εμφανίστηκαν στο περιοδικό «Πάλι».

Εργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, στα πορτογαλικά και τα ισπανικά, ενώ βρέθηκε πολλές φορές στο εξωτερικό προσκεκλημένος από πανεπιστήμια και φεστιβάλ. Θεωρείται από τους εκπροσώπους της beat generation στη χώρα μας, ενώ ανάμεσα σε άλλα είχε μεταφράσει και έργα του Μπόρχες. Τελευταία του κυκλοφορία ήταν «Το πνεύμα της Αμυνας» (1999).

via

10/2/09

Το εργαστήρι του βιβλίου: ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ – ΑΝΟΙΞΗ 2009

Διάρκεια σεμιναρίων: 2 Μαρτίου - 15 Μαΐου 2009

Αιτήσεις συμμετοχής: 2-15 Φεβρουαρίου 2009

Εργαστήρι βιβλίου του ΕΚΕΒΙ

(εαρινό εξάμηνο)

Ξεκίνησαν οι εγγραφές για τα μαθήματα της Άνοιξης.

Από τις 2 Μαρτίου έως τις 15 Μαΐου 2009 θα πραγματοποιηθούν τα εαρινά μαθήματα στο «Εργαστήρι του βιβλίου». Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να στείλουν τις αιτήσεις συμμετοχής από τις 2 έως τις 15 Φεβρουαρίου.

Την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου, στις 12 το μεσημέρι, στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΕΚΕΒΙ (Αθ. Διάκου 4, Αθήνα, στάση μετρό «Ακρόπολη») θα γίνει η καθιερωμένη ανοιχτή παρουσίαση (open house), όπου οι υποψήφιοι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν και να συζητήσουν, με τον συντονιστή κ. Στρατή Χαβιαρά, συγγραφέα και διευθυντή του εργαστηρίου “Writing the Novel” στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και τους διδάσκοντες καθηγητές: Τάκη Θεοδωρόπουλο, Μισέλ Φάις, Ανδρέα Μήτσου, Βαγγέλη Χατζηβασιλείου, Στρατή Πασχάλη, Ελένη Σβορώνου, Χρήστο Μπουλώτη, Δημήτρη Θάνα, Ελένη Κεχαγιόγλου, Βασιλική Βλάχου, Ευαγγελία Μπίζα.

Από το «Εργαστήρι του βιβλίου» που λειτουργεί 4 χρόνια έχουν αποφοιτήσει 1.000 φοιτητές, 15 από τους οποίους έχουν εκδώσει βιβλία ενώ 2 τιμήθηκαν φέτος με το Κρατικό Βραβείο Συγγραφής Παιδικού και Εφηβικού Βιβλίου: Α’ Βραβείο στη Μαρία Μιχαλούδη για το έργο της «Τα νήματα της Ατενόιραμ» και Β’ Βραβείo στη Μάγια Δεληβοριά για το θεατρικό «Η Αλφα -Βήτα της Εφηβείας».

Στο εαρινό τμήμα περιλαμβάνονται τα παρακάτω σεμινάρια διάρκειας 10 εβδομάδων:

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Συντονιστής: Στρατής Χαβιαράς

· Μυθιστόρημα Στρατής Χαβιαράς, Τάκης Θεοδωρόπουλος

· Μικρή φόρμα Στρατής Χαβιαράς

· Διήγημα Μισέλ Φάις, Ανδρέας Μήτσου

· Νουβέλα Μισέλ Φάις

· Ποίηση Στρατής Πασχάλης

· Παιδικό βιβλίο Χρήστος Μπουλώτης, Ελένη Σβορώνου

· Δημοσιογραφία, κριτική και λογοτεχνία Βαγγέλης Χατζηβασιλείου

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Συντονιστής: Στρατής Χαβιαράς

· Γλωσσική και τυπογραφική διόρθωση και επιμέλεια βιβλίου (4 επίπεδα)

Διδάσκουν׃ Δημήτρης Θάνας, Ελένη Κεχαγιόγλου

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

· Καλλιτεχνική βιβλιοδεσία Βασιλική Βλάχου, Ευαγγελία Μπίζα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ

Χρήση της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ • Επιμέλεια κειμένων • Πώληση δικαιωμάτων

Αναλυτικές πληροφορίες για κάθε σεμινάριο θα βρείτε στον κόμβο του ΕΚΕΒΙ: www.ekebi.gr και στα τηλέφωνα: 210-3248341-2, 210-9200300, 210-9200352

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΥ (ΕΚΕΒΙ)

 

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΥ (ΕΚΕΒΙ)

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: τηλ.: 210-3248341-2, 210-9200300

www.ekebi.gr

7/2/09

Ο ποιητής Γιάννης Βαρβέρης στο Megaron Plus

Γιάννης Βαρβέρης Την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου και ώρα 7 μ.μ. ο ποιητής Γιάννης Βαρβέρης συζητά για το έργο του με τον Γ. Ζουμπουλάκη, στο πλαίσιο του κύκλου διαλέξεων του Megaron Plus "Η ποιητική γενιά του '70" (Βασ. Σοφίας και Κόκκαλη, τηλ. 2107282333).

Η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας τα οποία θα διανέμονται από τις 6 μ.μ. και σε περίπτωση μεγάλης προσέλευσης από τις 5.30 μ.μ.

via

6/2/09

ΣΤΕΦΕΝΙ ΜΕΪΕΡ: Η συγγραφέας που απειλεί τον Χάρι Πότερ

Με τη σειρά του «Λυκόφωτος» η 37χρονη Αμερικανίδα, χωρίς προηγούμενη εμπειρία στη λογοτεχνία, προκαλεί κύματα ενθουσιασμού γράφοντας για αναγνώστες της πρώτης μετεφηβικής ηλικίας.

Στέφενι ΜέιερΣτον μουντό και μονότονο κόσμο της Μπέλα, ο έρωτας με τον Εντουαρντ φαντάζει στο εφηβικό μυαλό της ως μοναδική διέξοδος. Αν όμως ο Εντουαρντ είναι βρικόλακας, ελευθερία είναι στην πραγματικότητα ο θάνατος. Ο σύγχρονος Αντερσεν (όπως φαίνεται εκ πρώτης όψεως) της εφηβικής λογοτεχνίας ακούει στο όνομα Στέφενι Μέιερ. Υπογράφει, με τα τέσσερα βιβλία της εποποιίας του Λυκόφωτος [ Λυκόφως 2005, Νέα Σελήνη 2006, Εκλειψη 2007 (υπό έκδοση στα ελληνικά), Βreaking Dawn 2008], τον ιδανικό εφηβικό μύθο του έρωτα, του φόβου και της αποχής.
Ο χαρακτηρισμός «επιτυχία άνευ προηγουμένου» έχει ήδη αποδοθεί στην Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, τη συγγραφέα του Χάρι Πότερ, και αυτή τη στιγμή τα 40 εκατομμύρια αντίτυπα που πούλησαν παγκοσμίως τα βιβλία του Λυκόφωτος της Στέφενι Μέιερ δεν συνιστούν ρεκόρ (μπροστά στα 400 εκατομμύρια που έχει επιτύχει η πρώτη). Ωστόσο είναι προφανές ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο (κοινωνικό, ιστορικό, εκδοτικό) φαινόμενο σε παγκόσμια κλίμακα.

Μια κυρία του σαλονιού

Τι ώθησε αυτή τη γυναίκα να εμπνευστεί τον σκοτεινό και ρομαντικό μύθο που σήμερα διαβάζεται σε 37 διαφορετικές γλώσσες; Γιατί η Αμερική διαβάζει με τόσο φανατισμό τα βιβλία της; (Τα τρία πρώτα της σειράς έχουν ξεπεράσει σε πωλήσεις τα 5,3 εκατομμύρια αντίτυπα, εκ των οποίων τα 4 εκατομμύρια πουλήθηκαν μέσα στο 2008.)
Η κοινότοπη ζωή της Μέιερ μάς προκαλεί να επανεξετάσουμε τον προσδιορισμό «συγγραφέας». Διότι ώσπου να εισχωρήσει στον φανταστικό κόσμο της λογοτεχνίας, στα 31 της χρόνια, το 2003, ο μόνος κόσμος που καταλάβαινε ήταν τα τρία της παιδιά, ο άνδρας της, ένας λογιστής ονόματι Κρίστιαν (τον οποίο παντρεύτηκε στα 21 της χρόνια) και το μεγάλο σπίτι τους στη μικρή πόλη Κέιβ Κρικ, έξω από το Φοίνιξ της Αμερικής. Εκεί πέρασε τα παιδικά της χρόνια, κόρη οικονομικού διευθυντή μεγάλης εταιρείας. Είναι οπαδός του μορμονισμού, δεν πίνει ποτά και καφέ (η μόνη «παρατυπία» της είναι η κόκα-κόλα), δεν βλέπει ακατάλληλα έργα. «Εχουμε την ελευθερία της επιλογής,πράγμα που είναι θείο δώρο.Οι εξαρτήσεις μάς στερούν αυτή την ελευθερία» έχει δηλώσει στον ξένο Τύπο.
Ωστόσο, παρ΄ ότι η καθημερινότητά της οργανώνεται γύρω από την αποχή και την πειθαρχία, τα μυθιστορήματά της είναι χείμαρροι που μιλάνε για την ανθρώπινη αδυναμία και δύναμη μπροστά στον πειρασμό, για τη μικρότητα και το μεγαλείο της ανθρώπινης φύσης, για την αμφισημία του συναισθήματος. Μακράν τού να είναι αποστειρωμένοι όπως η ίδια, οι ήρωές της είναι ίσως πολύ πιο σφαιρικοί (και συνάμα αμφίθυμοι) από τους μικρούς μάγους της Ρόουλινγκ: μέσα από τα διλήμματα, τους φόβους και τα πάθη τους, ο (έφηβος αλλά και ο ενήλικος) αναγνώστης γνωρίζει περισσότερο τον εαυτό του. Και η ίδια, αρνούμενη τις υψηλές αξιώσεις, παρατηρεί: «Δεν πιστεύω ότι είμαι συγγραφέας.Είμαι παραμυθού.Οι λέξεις που χρησιμοποιώ δεν είναι πάντα οι πιο σωστές».

Ο ερωτισμός της αποχής

Το παράδοξο λοιπόν είναι ότι ο παρωχημένος, φοβικός, κλειστός μορμονισμός της έχει τροφοδοτήσει γόνιμα την έμπνευσή της. Η όμορφη έφηβη Μπέλα μετακομίζει από το Φοίνιξ σε μια γκρίζα κωμόπολη της Πολιτείας Ουάσιγκτον. Στο καινούργιο της σχολείο γνωρίζει και γοητεύεται από την απόκοσμη τελειότητα του βρικόλακα Εντουαρντ Κάλεν, ο οποίος από το 1918 παραμένει 17 ετών. Εχει υπερφυσικές ικανότητες και με το φως της ημέρας το δέρμα του δεν καίγεται: αστράφτει. Οι Κάλεν είναι μια οικογένεια βρικολάκων που για λόγους ηθικής έχουν απαρνηθεί το ανθρώπινο αίμα και τρέφονται μόνο από το αίμα των άγριων ζώων. Από την πρώτη στιγμή οι δύο έφηβοι πλημμυρίζουν από μιαν ακαταμάχητη έλξη, αλλά εκείνος διψάει και για κάτι παραπάνω: το αίμα της. Η Μπέλα δεν είναι μια ανέμελη έφηβη: κλαίει με λυγμούς, βλέπει εφιάλτες, βιώνει όλη την υπαρξιακή μεταμόρφωσή της με το πετσί της.
Ολη η δύναμη της τετραλογίας του Λυκόφωτος συνίσταται στο παιχνίδι με τον κίνδυνο, στη δύναμη του να μην υποκύπτεις. Ο έρωτας είναι γοητευτικός αλλά και θανατηφόρος. Η συναισθηματική φόρτιση στα βιβλία της Μέιερ προέρχεται από την παρατεταμένη, αφύσικη προσπάθεια δύο εφήβων να μην ενδώσουν στον έρωτά τους. Δεν υπάρχει σεξ ανάμεσά τους, αλλά ο υποφώσκων ερωτισμός γίνεται πιο οξύς όταν προσπαθείς να του αντισταθείς- πιο τυραννικός, ίσως και πιο βίαιος: Υπάρχει μια στιγμή στο Λυκόφως όπου ο Εντουαρντ πλησιάζει τον λαιμό της Μπέλα για να τη μυρίσει. Θα της σκίσει τον λαιμό; Θα την αφήσει άθικτη; Παραμένουμε μέχρι τέλους σε αυτό το τεντωμένο σκοινί. Η επιφάνεια λοιπόν μοιάζει αγνή, σαν καθαρό διαμάντι, αλλά στο βάθος όλα έχουν την υφή της αμαρτίας. Ο κόσμος της Μέιερ αντανακλά με κρυστάλλινο τρόπο την απατηλή επιφάνεια των πραγμάτων. « Ο,τι αδιέξοδο ή δίλημμα και αν αντιμετωπίζεις,πάντα στη ζωή υπάρχει η επιλογή ενός διαφορετικού δρόμου» παρατηρεί η ίδια. «Το ότι αντιστέκομαι στο κρασίδεν σημαίνει ότι δεν μπορώ να εκτιμήσω ένα μπουκέτο τριαντάφυλλα».

Η λαϊκή απήχηση

Δεν είναι τυχαίο ότι σημείο αναφοράς για τη συγγραφέα είναι το απόλυτο γοτθικό μυθιστόρημα του ανεκπλήρωτου έρωτα: τα Ανεμοδαρμένα Υψη της Εμιλι Μπροντέ. Ούτε ότι το Λυκόφως ήδη μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από την Κάθριν Χάρντγουικ- το πρώτο από τα τρία έργα που θα ακολουθήσουν- έχοντας κόψει μόνο στην Ελλάδα πάνω από 250.000 εισιτήρια από την αρχή του χρόνου. Στην Αμερική υπάρχουν αναγνώστες που ντύνονται όπως οι χαρακτήρες των βιβλίων της και συστάθηκαν ακόμη και ροκ μπάντες προς τιμήν τους. Υπάρχουν αναγνώστες που σκανδαλίζονται από τη θεματική των βιβλίων της και προτείνουν την καύση των αντιτύπων του Βreaking Dawn, του τελευταίου τόμου της σειράς. Την πρώτη ημέρα στα βιβλιοπωλεία των ΗΠΑ πούλησε 1,3 εκατομμύρια αντίτυπα. Οταν υπογράφει βιβλία στα βιβλιοπωλεία, μαζεύει περίπου 3.000 θαυμαστές. Η Εκλειψη εκτόπισε για λίγο τον Χάρι Πότερ σε μερικές λίστες ευπωλήτων στην Αμερική. Τα τρία πρώτα βιβλία της εποποιίας έχουν καταλάβει πρώτες θέσεις στις λίστες των δέκα εμπορικότερων βιβλίων όλων των εποχών, ανάμεσα στις οποίες και των «Νew Υork Τimes».

Οι αντιστοιχίες ανάμεσα στην Τζ. Κ. Ρόουλινγκ και στη Στέφενι Μέιερ είναι προφανείς: Αγγλίδα η πρώτη, Αμερικανίδα η δεύτερη, μητέρες με καμία προηγούμενη εμπειρία στη λογοτεχνία. Και οι δύο έχουν πείσει εκατομμύρια παιδιά να διαβάζουν βιβλία 500 σελίδων. Και οι δύο δημιουργούν πρωτότυπους φανταστικούς κόσμους κατά το πρότυπο των κλασικών παραμυθιών. Αλλά αν η Μέιερ χρωματίζει τα παραμύθια της με τα φοβερά στοιχεία του έρωτα και του θανάτου, η γλώσσα της δεν φθάνει στην εκλέπτυνση ενός Αντερσεν. Η Μέιερ εξήγησε την επιτυχία της ως εξής: «Το ίδιο πράγμα γοητεύει και εμένα και τον Σαίξπηρ: Τοποθετείς τους χαρακτήρες σου σε συνθήκες που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα και εκεί δρουν όπως θα δρούσε ο καθένας.Αυτό είναι ο άνθρωπος». Βλάσφημη ή αφελής η αναλογία της; Ισως τελικά αυτή η όμορφη αφέλεια (που πιθανότατα οδήγησε ορισμένους κριτικούς της λογοτεχνίας να απορρίψουν τη λογοτεχνική της οντότητα) να εξηγεί τη λαϊκή της απήχηση.

της Kατερινας Dαφερμου

Νέο βιβλίο για τη Διδώ Σωτηρίου με μια άγνωστη πτυχή του σπουδαίου έργου της

Η ματιά της Μικρασιάτισσας

Ένα βιβλίο της Διδώς Σωτηρίου με κείμενά της για τη μεταπολεμική διεθνή πολιτική θα δει το φως της δημοσιότητας, μέσα από την έκδοση Διδώ Σωτηρίου: Τα πρώτα βήματα του ψυχρού πολέμου. Το βιβλίο πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Κέδρος.

Πρόκειται για «ξεχασμένα» ή κρυμμένα στο διαμέρισμά της στην οδό Κοδριγκτώνος χειρόγραφα, όπως και για σειρά άρθρων στον «Ριζοσπάστη» την περίοδο 1945-1947.

Μεταξύ άλλων, υπάρχουν ειδήσεις για τις «νέες πολεμικές θρυαλλίδες που άναψαν και διατηρούν στην Κίνα, την Ελλάδα, την Παλαιστίνη, την Ινδονησία και την Ινδοκίνα».

Γεγονότα που «όταν ο αναγνώστης ξεδιπλώσει την πρωινή εφημερίδα του κι αγκαλιάσει με μια πρώτη ματιά τους τίτλους των τηλεγραφημάτων, ξεχνά πολλές φορές τις χρονολογίες, αν είναι 1939 ή 1947, ξεχνά πως κερδήθηκε ένας φοβερός πόλεμος για να' ρθει μια μακρά περίοδος ειρήνης και ευημερίας σε έναν κόσμο δημοκρατικό, όπως του τον έταξαν και αυτοί και ο Τσώρστιλ, όταν έχυνε το αίμα του...».

Όσο για τα άρθρα, πρόκειται για 29 άρθρα τα οποία επιλέχθηκαν από ένα σύνολο 174 που είχαν δημοσιευθεί στον «Ριζοσπάστη», επί διεύθυνσης Κώστα Καραγιώργη (Γυφτοδήμου) μέχρι «την απότομη διακοπή της σχέσης της Διδώς με τον 'Ριζοσπάστη' και τη διαγραφή της από το ΚΚΕ το 1947».

Τα χειρόγραφα βρέθηκαν σχεδόν τυχαία στο διαμέρισμά της το 1995, όταν με την ανακαίνιση του διαμερίσματος, που είχε δωρίσει στην Εταιρεία Συγγραφέων, αποκαλύφθηκε μέσα από τους σοβάδες η... κρυψώνα.

Το βιβλίο επιμελήθηκαν οι Ν.Μπελογιάννης, Βασίλης Παναγιωτόπουλος και Κωνσταντίνος Ζαγάρας.

via

5/2/09

Ανοίγει για το κοινό το εξοχικό σπίτι της Αγκάθα Κρίστι στο Ντέβον

Το πρωινό δωμάτιο του καλοκαιρινού σπιτιού της «βασίλισσας» του αστυνομικού μυθιστορήματος Το Γκρίνγουεϊ Χάουζ, το εξοχικό σπίτι της Αγκάθα Κρίστι στο Ντέβον, ανοίγει για πρώτη φορά τις πόρτες του στο κοινό στα τέλη Φεβρουαρίου, ανακοίνωσε η εταιρία που έχει αναλάβει τη συντήρησή του.

Μέχρι σήμερα οι επισκέπτες μπορούσαν να επισκεφτούν μόνο τον κήπο.

Στο μικρό αυτό σπίτι έμενε η «βασίλισσα του αστυνομικού μυθιστορήματος» από το 1938 ως το 1959. Μέχρι τώρα κανείς δεν είχε τη δυνατότητα να περάσει στο εσωτερικό του σπιτιού, το οποίο άνηκε στην κόρη της Κρίστι Ροσαλίντα Χικς.

Όμως, μετά το θάνατο της Χικς το εξοχικό πέρασε στην κυριότητα του ιδρύματος που είναι αρμόδιο για την πολιτιστική κληρονομιά της Βρετανίας.

Έτσι, λοιπόν, το κοινό θα μπορεί πλέον να περιδιαβαίνει την βιβλιοθήκη, το σαλόνι, την τραπεζαρία, ακόμη και την κρεββατοκάμαρα της Αγκάθα Κρίστι, που πέθανε το 1976 σε ηλικία 85 ετών.

via

4/2/09

«Στο πανεπιστήμιο δεν ξέρουν ούτε τον Σεφέρη»

«Επί 2.000 χρόνια  η μετάφραση δεν  είχε αίγλη ούτε  καλές αμοιβές. Τα  τελευταία τριάντα  χρόνια έγινε  κατανοητό ότι η  διάδοση ιδεών γίνεται  μέσω της μετάφρασης, η  οποία πλέον  αναγνωρίστηκε ως  επιστήμη», λέει ο  Ντέιβιντ Κόνολι

«Το πανεπιστήμιο δεν μπορεί να είναι κέντρο επαγγελματικής κατάρτισης» λέει ο μεταφρασεολόγος-μεταφραστής Ντέιβιντ Κόνολι, που πήρε πρόσφατα το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης

«O καημός μου είναι ότι στην Ελλάδα η μετάφραση αντιμετωπίζεται λιγάκι ερασιτεχνικά» λέει ο Ντέιβιντ Κόνολι, ο γνωστότερος και εγκυρότερος μεταφραστής της ελληνικής λογοτεχνίας στα αγγλικά. «Η μετάφραση χρειάζεται σπουδές και πρακτική άσκηση. Δεν είσαι μεταφραστής επειδή ξέρεις μια ξένη γλώσσα. Στις εφημερίδες όλοι δηλώνουν μεταφραστές - ως δεύτερη ιδιότητα. Λόγου χάρη, συγγραφέας και μεταφραστής. Κι εγώ τι είμαι; Μεταφραστής και μεταφραστής;».

Θα μπορούσε να δηλώνει... καθηγητής πανεπιστημίου και μεταφραστής. Αλλά δεν το κάνει, βέβαια, αφού και στο Πανεπιστήμιο- το Αριστοτέλειο- ως μεταφρασεολόγος βρίσκεται. Τον κάλεσαν πριν από μερικά χρόνια προσφέροντάς του κατευθείαν τη θέση του αναπληρωτή καθηγητή (Θεωρίας και Μεθοδολογίας της Μετάφρασης στο Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας), έχοντας κατά νου τη δημιουργία Τμήματος Μετάφρασης. Κάτι που δεν έχει γίνει ακόμα- πέραν του Ιονίου Πανεπιστημίου-, παρά το γεγονός ότι όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια διαθέτουν Τμήματα Μετάφρασης.

Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης για τη μεταφραστική εργασία του στον Εγγονόπουλο (από τα ελληνικά στα αγγλικά) το χάρηκε ιδιαίτερα. «Έχω μπει δέκα φορές στη short list των βραβείων αλλά το παίρνω πρώτη φορά. Είμαι περήφανος για αρκετές μεταφραστικές εργασίες: για την ανθολογία φανταστικής λογοτεχνίας (που βραβεύτηκε στην Αγγλία), για την ανθολογία σύγχρονου ελληνικού διηγήματος, για το ΄΄Καλούμενον ερωτικόν΄΄ του Γιώργη Γιατρομανωλάκηδύσκολο λόγω κρητικού ιδιώματος-, για τον Ελύτη, τη Δημουλά. Τον Εγγονόπουλο, πάντως, τον μετέφραζα επί δέκα χρόνια ως πράξη αγάπης, χωρίς να μου το παραγγείλει κανείς».

Στα σχεδόν 30 χρόνια που βρίσκεται στην Ελλάδα έχει μεταφράσει περίπου 35 βιβλία- είναι μεταξύ άλλων μεταφραστής και του Πέτρου Μάρκαρη, ο οποίος είναι «ο μόνος σύγχρονος Έλληνας συγγραφέας που πραγματικά κυκλοφορεί στο εξωτερικό». Αλλά δεν είναι ευχαριστημένος από τη συμβολή του ελληνικού κράτους στον χώρο του.

«Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν διακοπεί από το υπουργείο Πολιτισμού οι επιχορηγήσεις των μεταφράσεων και κάποιοι μικρότεροι βρετανικοί εκδοτικοί οίκοι που θέλουν να μεταφράσουν ελληνική λογοτεχνία δεν μπορούν και ψάχνουν απεγνωσμένα ενισχύσεις. Στο πανεπιστήμιο προωθούμε και το θεωρητικό σκέλος των σπουδών- για να βγάλουμε μεταφρασεολόγους- και το πρακτικό- για να βγάλουμε μεταφραστές. Η θεωρία της μετάφρασης, άλλωστε, προκύπτει από την πρακτική και όχι το αντίστροφο. Το ενδιαφέρον μάλιστα είναι τρομερό. Το μάθημα της Μεθοδολογίας της Μετάφρασης το παρακολουθούν 160 φοιτητές. Αλλά δεν έχουμε διδακτικό προσωπικό. Ενώ υπάρχουν μεταφρασεολόγοι με διδακτορικά από το εξωτερικό, έρχονται στην Ελλάδα και κάνουν άσχετες δουλειές με 700 ευρώ. Προσωπικά ενδιαφέρομαι περισσότερο πλέον να μεταδώσω όσα έχω μάθει παρά να συνεχίσω τις μεταφράσεις».

Για τα μαθήματα στο ελληνικό πανεπιστήμιο, ο Ντέιβιντ Κόνολι παρατηρεί: «Μιλάω στους φοιτητές για νεοελληνική λογοτεχνία και δεν ξέρουν. Εκατόν πενήντα παιδιά δεν έχουν ακούσει ποτέ για τον Μένη Κουμανταρέα ή τον Σωτήρη Δημητρίου. Είναι απελπιστική η κατάσταση. Ζήτησα τις προάλλες να μου πουν έναν στίχο του Σεφέρη. Δεν ήξεραν ούτε καν έναν στίχο από τους μελοποιημένους του Θεοδωράκη. Τι κάνουν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση;».

«Οι ταραχές θα συνεχιστούν»

«Πολύ φοβάμαι ότι οι ταραχές θα συνεχιστούν και θα περάσουν και σε άλλες χώρες», λέει ο Ντέιβιντ Κόνολι αναφερόμενος στα πρόσφατα γεγονότα.

«Είμαστε στο αμήν, ιδεολογικά δεν υπάρχει τίποτα. Το θέμα βέβαια είναι να προσδιοριστούν τα αιτήματα. Θέλουν αλλαγή; Κι εγώ μαζί τους. Αλλά ποιο είναι το αίτημα; Όχι γενικώς αλλαγή χωρίς συγκεκριμένες προτάσεις. Το πρόβλημα νομίζω είναι πιο βαθύ. Οι δύο πρώτες γενιές μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο επωφελήθηκαν από μία ξέφρενη ανάπτυξη. Αλλά αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Πρέπει λοιπόν να μάθουμε να ζούμε με λιγότερα. Ζούμε σε πολύ υλιστική εποχή, το βλέπεις ακόμη και στη λογοτεχνία με τα λάιφ στάιλ μυθιστορήματα. Αλλά η νέα γενιά βλέπει τι είχαμε εμείς και καταλαβαίνει ότι δεν θα το έχει».

Του Μανώλη Πιμπλή

Φθηναίνουν τα «παλιά» βιβλία

Κερδισμένοι θα βγουν οι αναγνώστες μετά τη μείωση του χρόνου παλαιότητας των βιβλίων από 10 σε 5 χρόνια. Το αίτημα του Συνδέσμου Εκδοτών Βιβλίου για τη μείωση του χρόνου παλαιότητας επιλύθηκε οριστικά με την ψήφιση του σχετικού ν/σ, έπειτα από πρωτοβουλία του υφυπ. Ανάπτυξης κ. Γ. Βλάχου.

Ετσι, σε προθήκες βιβλιοπωλείων αλλά και σε παζάρια οι εκδότες θα μπορούν να προσφέρουν σε ελκυστικές τιμές βιβλία παλαιότητας 5 χρόνων και όχι 10, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Αρχής γενομένης από τις 6 του μήνα που ξεκινά το «14ο Παζάρι του Βιβλίου» στην πλατεία Κλαυθμώνος (ως τις 15/2). Στο παζάρι θα παρουσιαστούν 450.000 τίτλοι βιβλίων με έκπτωση 70%.

via

2/2/09

Ανοιξη εκδόσεων στην ελληνική λογοτεχνία

Δώδεκα συγγραφείς «βγαίνουν» στις προθήκες από το Μάρτη του 2009 με νέα βιβλία

Ανοιξη εκδόσεων στην ελληνική λογοτεχνία

Πολλά υποσχόμενη και με ενδιαφέροντα νέα βιβλία αναμένεται η άνοιξη του 2009 στον τομέα της ελληνικής λογοτεχνίας. Βιβλία που περιμέναμε και επιτέλους κυκλοφορούν και άλλα που δεν περιμέναμε αλλά έρχονται επιφυλάσσοντας πνευματικές περιπέτειες και εκπλήξεις. Η Ζυράννα Ζατέλη, η Αθηνά Κακούρη, ο Μάνος Κοντολέων, ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος, ο Χρήστος Χωμενίδης, ο Δημήτρης Σωτάκης, η Δήμητρα Κολλιάκου, ο Περικλής Μονιούδης, ο Μισέλ Φάις, ο Τάκης Θεοδωρόπουλος, ο Κωνσταντίνος Τζούμας, αλλά και ο Πέτρος Τατσόπουλος με βιβλίο-έκπληξη είναι ανάμεσα στους Ελληνες συγγραφείς που περιμένουμε τα βιβλία τους αυτή την περίοδο.

- Στα βιβλιοπωλεία θα βρίσκεται σύντομα το πολυαναμενόμενο μυθιστόρημα της Ζυράννας Ζατέλη, το δεύτερο της τριλογίας «Με το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους» (Καστανιώτης) στο οποίο η συγγραφέας ανασυγκροτεί και αναπλάθει το προσωπικό της σύμπαν και όπου οι ζωές των ανθρώπων μοιάζουν με επιμέρους μελωδίες μιας μεγάλης μουσικής συμφωνίας.

- Με σταθερές μυθιστορηματικές συντεταγμένες, αλλά με σύγχρονους προβληματισμούς, το νέο ιστορικό μυθιστόρημα της Αθηνάς Κακούρη, με τίτλο «Ξιφίρ Φαλέρ» (Καστανιώτης), το οποίο διαδραματίζεται στην Αθήνα των αρχών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

- Με νέο ερωτικό μυθιστόρημα επιστρέφει ο Μάνος Κοντολέων με τίτλο «Λεβάντα της Ατκινσον» (Πατάκης) και θέμα τον «ώριμο έρωτα», τη φθορά του γάμου, των σωμάτων και την καταλυτική παρουσία ενός τρίτου προσώπου.

- Νέο σπονδυλωτό μυθιστόρημα όμως και από τον Βαγγέλη Ραπτόπουλο, με τίτλο «Απέραντα άδειο σπίτι» (Κέδρος). Επτά διαφορετικοί άνθρωποι αφηγούνται από μία ιστορία, όπου ο έρωτας συνδέεται αναπόφευκτα με το θάνατο. Κοινό θέμα των ιστοριών το «απέραντα άδειο σπίτι», το αδιέξοδο του ατομισμού.

- Νέο μυθιστόρημα όμως ετοιμάζει και ο Χρήστος Χωμενίδης. Ενα βιβλίο που θα αποτελέσει έκπληξη αφού ο συγγραφέας, που κατεξοχήν ασχολείται με σύγχρονα θέματα, κάνει φόντο της δράσης αυτή τη φορά την αρχαία Ελλάδα. Θέμα του η περιπλανώμενη ζωή ενός αοιδού, ενώ το βιβλίο θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη.

- Ενα μυθιστόρημα που αμφισβητεί τα πρότυπα ευτυχίας και επιτυχίας του σύγχρονου ανθρώπου ετοιμάζει ο Δημήτρης Σωτάκης. Με τίτλο «Το θαύμα της αναπνοής» (Κέδρος) ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου αποδέχεται μία παράξενη θέση εργασίας με πολλά οικονομικά οφέλη, στην οποία όμως σταδιακά βρίσκεται εγκλωβισμένος και οδηγείται σε προσωπικό αδιέξοδο.

- Νέο μυθιστόρημα όμως ετοιμάζει και η βραβευμένη από την Ακαδημία Αθηνών Δήμητρα Κολλιάκου, με τίτλο «Η αρρώστια των βουνών», που αναμένεται να κυκλοφορήσει το Μάιο από τις εκδόσεις Πατάκη.

- Πολύ ενδιαφέρον αναμένεται το νέο μυθιστόρημα του Μισέλ Φάις με τίτλο «Πορφυρά γέλια», που επίσης θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη. Από τα Δεκεμβριανά μέχρι τη δίκη της 17 Νοέμβρη, και με άξονα την πορεία μιας πολύπαθης οικογένειας, το βιβλίο φιλοδοξεί να μεταφέρει τον ιστορικό πυρετό της χαμένης και ανεκπλήρωτης επανάστασης.

- Δύο μυθιστορήματα του ελληνικής καταγωγής Περικλή Μονιούδη, που σήμερα ζει στο Βερολίνο, θα κυκλοφορήσουν από τις εκδόσεις της Εστίας. Στο πρώτο με τίτλο «Η ξηρά» παρακολουθούμε ένα ταξίδι όπου αναζητούνται οι ελληνικές ρίζες με δέλεαρ ένα βιβλίο με συνταγές για γλυκίσματα. Το δεύτερο, με τίτλο «Η επιστροφή του Φρόυλερ», είναι αστυνομικό, όπου ο διακεκριμένος ανακριτής Φρόυλερ αναλαμβάνει να εξιχνιάσει τη δολοφονία του ευυπόληπτου βιομηχάνου Χάινριχ Μόζερ.

- Η αρχαία Ελλάδα είναι για μία ακόμη φορά το φόντο και το θέμα στο νέο μυθιστόρημα του Τάκη Θεοδωρόπουλου με τίτλο «Ο ελληνικός κανόνας» (Ωκεανίδα), στο οποίο διερευνά το πραγματικά ενδιαφέρον θέμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας στο τέλος του ελληνικού κόσμου, μέσα από το οποίο βρίσκει αναλογίες σημερινές. Σε εξέλιξη βρίσκεται άλλωστε ακόμη ένα βιβλίο του Τάκη Θεοδωρόπουλου, εξίσου ενδιαφέρον, για το δαιμόνιο του Σωκράτη.

- Στο μεταξύ «επί του πιεστηρίου» βρίσκεται το δεύτερο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Τζούμα «Εντελώς άγνωστος» (Καστανιώτης), για τη ζωή του στη Νέα Υόρκη.

- Τέλος, βιβλίο-έκπληξη αναμένεται από τον Πέτρο Τατσόπουλο, που για πρώτη φορά γράφει παιδικό! Τίτλος του «Ο Σίσυφος στο μπαλκόνι», όπου στην προκειμένη περίπτωση ο Σίσυφος είναι ένας γάτος λίγο τεμπέλης, λίγο φιλόσοφος και φυσικά απρόβλεπτος, όπως όλοι οι γάτοι.

ΠΑΣΑΜΙΧΑΛΗ ΕΛΠΙΔΑ

1/2/09

Βίκτωρ Παπαζήσης: «Εφυγε» ένας πρωτοπόρος

Ο εκδότης Βίκτωρ ΠαπαζήσηςΗταν η δεύτερη γενιά ενός ιστορικού εκδοτικού οίκου, που ξεκίνησε την πορεία του το 1929 από τον Αργύρη Παπαζήση. Ο γιος του, Βίκτωρ, άρχισε να εργάζεται κοντά του, από το 1956, σε ηλικία μόλις 19 χρόνων. Από τότε μέχρι χθες, που άφησε την τελευταία του πνοή στην πολύχρονη μάχη που έδωσε με τον καρκίνο, ο Βίκτωρ Παπαζήσης ήταν ταυτισμένος με το επιστημονικό βιβλίο, με την προώθηση εκδόσεων που αφορούσαν την κοινωνία, την πολιτική, τις επιστήμες του Ανθρώπου, την οικονομία. Το 1962 ανέλαβε τη διεύθυνση του εκδοτικού οίκου, που έγινε ανώνυμη εταιρεία.

Ο Βίκτωρ Παπαζήσης γεννήθηκε πριν από 72 χρόνια στην Αθήνα και σπούδασε Οικονομικά στην τότε Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιά. Ηταν βαθύς γνώστης του χώρου του βιβλίου και ανέλαβε εκδοτικές πρωτοβουλίες που σημάδεψαν ολόκληρες δεκαετίες. Ηταν από τους πρώτους εκδοτικούς οίκους που προσέφεραν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό στοχαστές και διανοητές παγκόσμιας εμβέλειας και καθιέρωσαν στην Ελλάδα το πανεπιστημιακό βιβλίο και το βιβλίο δοκιμίου. Από το 1929, οπότε ιδρύθηκαν οι εκδόσεις «Παπαζήση», μέχρι σήμερα, έχουν εκδώσει περίπου 5.000 τίτλους σ’ έναν δύσκολο εκδοτικά τομέα, όπως οι επιστήμες του Ανθρώπου.

Τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας, το 1969, ο Βίκτωρ Παπαζήσης συνελήφθη από το στρατιωτικό καθεστώς, βασανίστηκε, δικάστηκε για τη συμμετοχή του στη Δημοκρατική Αμυνα και έμεινα φυλακισμένος μέχρι το καλοκαίρι του 1973. Την περίοδο εκείνη ο εκδοτικός οίκος, αγνοώντας τη λογοκρισία και τις απειλές της δικτατορίας, συνέχισε να εκδίδει πολιτικά βιβλία. Εκείνα τα δύσκολα χρόνια το βάρος των εκδόσεων επωμίστηκαν η γυναίκα του Βίκτωρα, Ισαβέλλα Παπαζήση (που χάθηκε κι εκείνη πριν από λίγα χρόνια) και ο Δήμος Μαυρομμάτης.

Μετά τη μεταπολίτευση, και πριν τον περιορίσουν τα προβλήματα της υγείας του, ασχολήθηκε ενεργά με τον συνδικαλισμό στον χώρο του Βιβλίου από διάφορες θέσεις και διετέλεσε πρόεδρος του Συλλόγου Εκδοτών Επιστημονικού Βιβλίου. Ηταν, επίσης, πρόεδρος και μέλος των διοικητικών συμβουλίων πολλών κινήσεων, πολιτικών ή πολιτιστικών, ενώ αρθρογραφούσε σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά.

 Ολγα Σελλα

(C) ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ
Κάδμου 7 & Δαιδάλου
Λιβαδειά 32100
τηλ. 22610.89970
fax 22610.81028