Του Σαμη Γαβριηλιδη*
Στη χώρα μας δεν υπάρχουν βιβλιοθήκες. Ούτε δημοτικές, ούτε δανειστικές, ούτε σχολικές, ούτε πανεπιστημιακές. Και απ’ όσες υπάρχουν, μόνο ελάχιστες είναι ζωντανές χάρη στην αυταπάρνηση όσων τις διαχειρίζονται. Ετσι, λείπει ο φυσικός χώρος συνάντησης του ευρύτερου αναγνωστικού κοινού με τα βιβλία, δεδομένου ότι είναι περιορισμένος και ο αριθμός των βιβλιοπωλείων που έχουν ως αποκλειστική ή έστω κύρια δραστηριότητα την πώληση βιβλίων. Οι εκθέσεις, λοιπόν, και κυρίως οι υπαίθριες, έρχονται να καλύψουν αυτή τη μεγάλη ανάγκη των εκδοτών, αλλά και των αναγνωστών και των βιβλιοπωλών, παρ’ ότι οι τελευταίοι είναι αντίθετοι με αυτές. Βεβαίως, όπως σε όλα, έτσι και στις εκθέσεις, γίναμε υπερβολικοί. Βοήθησε σε αυτό και η πολιτεία που, συνήθως, νομοθετεί με γνώμονα τις πιέσεις και όχι την εξομάλυνση των στρεβλώσεων. Είκοσι εκδότες έχουν τη δυνατότητα να ιδρύσουν συνδικαλιστικό σωματείο, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να διοργανώσει υπαίθρια έκθεση, αφού η νομαρχία που χορηγεί την άδεια ποτέ δεν εξετάζει την ουσία, παρά μόνο τη σφραγίδα. Ομοίως και ο κάθε δήμος. Και δυστυχώς θα βρεθούν αρκετοί εκδότες, μεγάλοι και μικροί, που είτε οι ίδιοι είτε αντιπρόσωποί τους (δηλαδή έμποροι) θα τις στηρίξουν. Αποτέλεσμα, ο θεσμός της υπαίθριας έκθεσης να εκφυλιστεί, να πάρει σιγά σιγά τον χαρακτήρα πανηγυριού και οι εκδότες να αντιμετωπίζουν το θέμα εισπρακτικά.
Τελικά προκύπτει ότι οι εκθέσεις, έπειτα από τόσα χρόνια, χρειάζονται νέο σχεδιασμό. Για να συμβεί όμως αυτό επιβάλλεται όλοι οι φορείς που εμπλέκονται στην οργάνωσή τους, αλλά και οι εκδότες-εκθέτες να τις αντιμετωπίσουν ως εργαλείο δημιουργίας νέων αναγνωστών και προβολής του βιβλίου ως πολιτιστικού αγαθού, είτε είναι υπαίθριες είτε είναι στεγασμένες. Φέτος, οι δύο μεγάλοι αθηναϊκοί σύλλογοι και το ΕΚΕΒΙ έκαναν το πρώτο βήμα, συνδιοργανώνοντας τουλάχιστον τις μεγάλες εκθέσεις που έγιναν στην Αθήνα. Πιστεύω ότι οι υπαίθριες εκθέσεις πρέπει να περιοριστούν σημαντικά σε αριθμό και να λάβουν χαρακτήρα πολιτιστικού γεγονότος, αφού έχουν τη δυνατότητα να συστεγάσουν και να προβάλλουν και τις δραστηριότητες και άλλων πολιτιστικών φορέων (θεάτρου, μουσικής, ζωγραφικής κ.λπ.). Η Διεθνής Εκθεση να παραμείνει στη Θεσσαλονίκη και να εντείνει τον προσανατολισμό προώθησης των ελληνικών βιβλίων σε άλλες γλώσσες. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο όταν όλοι οι φορείς απαιτήσουν από την πολιτεία τη στήριξη που είναι υποχρεωμένη να παρέχει: π.χ. μόνιμο χώρο για τις υπαίθριες, κίνητρα στη Διεθνή Εκθεση, όπως επαναφορά της επιδότησης των μεταφράσεων κ.ά. Αλλωστε η επιτυχία των εκθέσεων μόνο καλά έχει να προσφέρει στην ανάπτυξη της αναγνωσιμότητας και της προώθησης του βιβλίου.
* Ο Σάμης Γαβριηλίδης διευθύνει τις ομώνυμες εκδόσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου